Skrifað og skrafað

11.12.2009 | 16:49

Molar um málfar og miðla 218

Málglöggur vinur benti Molaskrifara á orðalag, sem stundum heyrist í útvarpi, en þá er sagt að klukkan sé tíu mínútur eða fjórðung gengin í miðnætti. Molaskrifari er vini sínum sammála um að svona eigi ekki að taka til orða. Hvað er að því að segja að klukkan sé tíu mínútur eða fimmtán mínútur gengin í tólf ?

Og er skemmst frá því að minnast, sagði fréttamaður RÚV (10.12.2009) í kvöldfréttum. Hér er blandað saman tveimur orðtökum: Þess er skemmst að minnast og skemmst er frá því að segja, það er skemmst af að segja, -- í stuttu máli.

Nýr réttur var á boðstólum í matreiðsluþætti (10.12.2009) RÚV sjónvarps röregg. Á íslensku er talað um eggjahræru. Röræg er danska. Seinna í þættinum talaði sjónvarpskokkur reyndar um eggjahræru , svo sanngirni sé gætt. Svo Molaskrifari haldi nöldrinu áfram þá finnst honum að sjónvarpskokkur ætti að fá sér betri hníf en þann sem notaður var á hveitibrauðið. Það er ekki ómerkilegur hluti eldamennsku að eiga góða hnífa og kunna að beita þeim. Það vita allir kokkar.

Ömurlegasta „ekki frétt”, sem lengi hefur sést í sjónvarpi RÚV (10.12.2009) var af ungum karlmönnum vestur á fjörðum að troða í sig kjöti. Markmiðið var að hesthúsa eitt kíló á einum og hálfum klukkutíma. Það vantaði bara að sýndar væru á undan og eftir myndir af sveltandi börnum í Afríku. Að sýna þetta í fréttatíma ber vott um alvarlegan dómgreindarbrest hjá fréttastofu ríkisins.Þetta var heldur ógeðfellt. Fréttastofan ætti að biðjast afsökunar á þessum mistökum.

Beygingarfælninnar sér allt of víða stað. Í auglýsingu frá Ormsson segir:Við erum á ellefu stöðum á landinu: Akranes ..... Þarna hefði átt að vera þágufall. Við erum á Akranesi.

Svo er hér að lokum sönn saga úr stórmarkaði í Reykjavík. Kona kom að afgreiðslukassa , þar sem táningur var að starfi. Konan spurði um verð á tveimur hlutum sem hún hélt á. Þegar stúlkan hafði sagt henni verðið sagði konan: Ég ætla að fá hvorttveggja. Þá kallaði unga kassastúlkan á yfirmann eða samverkamann: Gunni, eigum við til hvorttveggja? Konunni varð eiginlega orðfall, svo sagði hún: Ég ætla að fá bæði. Ætlarðu að fá bæði og hvorttveggja , spurði stúlkan þá. Þannig var nú það.

Flokkur: Bloggar | Breytt s.d. kl. 21:10 | Facebook

Athugasemdir

Alveg hún er æði,
og eiginlega bæði,
undarlega eggjandi,
og alveg borð nú leggjandi.

Þorsteinn Briem, 11.12.2009 kl. 18:14

Dásamlegt, - eða þannig. Mín útgáfa var þannig að afgreiðslumaðurinn leit út eins og hann hefði misst rúm 100 greindarvísitölustig við spurninguna. Kallaði á annan starfsmann og spurði... Sá svaraði þá: "já, ég lenti í þessu um daginn, þetta þýðir 'bæði'"

Eygló, 11.12.2009 kl. 18:49

Sögur eru eins og vísur, maður er alltaf hér um bil viss um að maður kunni ekki réttu útgáfuna. Mín útgáfa er á þá leið að hjón keyptu sömu vöruna í verslun og ákváðu að kaupa hvort tveggja sem afgreiðslumaðurinn skildi ekki en fékk þá skýringu frá stúlku á næsta kassa að þetta þýddi bæði. Hún hafði nefnilega lent í þessu áður.
Ætli mín saga sé ekki frá sömu heimildum og Eyglóar?

Ben.Ax. (Benedikt Jóhannes Axelsson), 11.12.2009 kl. 19:46

Til gamans má geta þess að þegar ég var prófarkalesari kallaði ég þetta sitthvorskuna. Íslenska er ekki auðvelt mál og ef við ætlum að gera betur en vel fer oft verr en illa.

Afi minn fór á honum Rauð
eitthvað suður á bæi
að sækja bæði sykur og brauð,
sitt af hvoru tagi.

Þarna ætti að standa hvort af sínu tagi, ekki satt?

Okkar mottó var það að ef blaðamenn skrifuðu skiljanlegt mál létum við það gott heita.

Ben.Ax. (Benedikt Jóhannes Axelsson), 11.12.2009 kl. 20:03

Gaman að þessu !

Eiður Svanberg Guðnason, 11.12.2009 kl. 20:37

"tag getur verið tagi, tæi eða tægi (sbr. af ólíku tagi, tæi eða tægi) [orðið aðeins til í þágufalli]."

Listi yfir mismunandi rithátt íslenskra orða

"tag (hvorugkynsorð), tegund: sitt af hverju tagi."

"tæi = tagi."

Sjá Íslenska orðabók Menningarsjóðs.

Þorsteinn Briem, 11.12.2009 kl. 20:55

Takk fyrir þetta. Svona er íslenskan. En við verðum að gera greinarmun á íslensku og stafsetningu.

Ben.Ax. (Benedikt Jóhannes Axelsson), 11.12.2009 kl. 22:17

Vísan um afa er rétt eins og þú birtir hana , Ben.Ax. Þakka þér góðar athugasemdir við þessa mína þanka.

Eiður Svanberg Guðnason, 11.12.2009 kl. 23:15

Þótt ég vildi helst hafa þetta allt 'rétt', þá finnst mér þetta tittlingaskítur miðað við markvissa eyðileggingu fallakerfa, sagnbeyginga, og íslensku snaraða úr ensku (erlendsku).

Ætla hvorki mér né öðrum að hafa allt rétt, þótt þetta "rétt" væri til. En ofangreint er þyngra en tárum taki.

Er ekki hægt að finna einhvern/ja með "sambönd" sem undirstungið gætu "rétta AÐILA" :) um að hafa í sjónvarpinu, skemmtilegan, vel skipulagðan spurningaþátt þar sem allt snerist um íslenskt mál.

Skemmtilegir og klárir stjórnendur eru gulls ígildi. Spurningaþáttaformið alltaf vinsælt. Svo gætum við beturvitringarnir líka setið heima, fyrir framan sjónvarpið, og býsnast yfir svörum heimskulegra hálfvitanna, - án þess að særa nokkurn mann. Ekki heldur komið upp um okkur þegar kappið hefur verið meira en forsjáin.

Eygló, 11.12.2009 kl. 23:18

Orð skulu standa