Molar um málfar og miðla 2022

ALMENNILEG ÍSLENSKA

Það kom fram í upphafi afmælisþáttar í Ríkissjónvarpinu um listir og menningu í 50 ár sl. laugardagskvöld (24.09.2016) , að ekki hefði verið töluð almennileg íslenska í sjónvarpinu fyrr en sá ágæti útvarpsmaður Arthúr Björgvin Bollason kom á skjáinn. Hann var kvaddur til viðtals við þáttarstjórnendur og sagði orðrétt: Fólk hafði ekki heyrt almennilega íslensku talaða í sjónvarpi í háa herrans tíð. Hann sagðist hafa talað kjarnyrt mál og það hefði vakið ,,gríðarlega athygli”.

 Já , alltaf er maður að læra eitthvað nýtt. Við sem lásum fréttir í sjónvarpinu fyrstu árin og stjórnuðum þar umræðuþáttum , Magnús Bjarnfreðsson, Markús Örn Antonsson, Ólafur Ragnarsson, Jón Hákon Magnússon, Svala Thorlacius og fleiri og fleiri töluðum sem sé ekki almennilega íslensku! Það var og. Gott er samt að enn til skuli til fólk sem getur stært sig af því að tala almennilega íslensku og fer ekki leynt með það. Því fólki fer sjálfsagt heldur fækkandi.

 

SIGMUNDUR MUN SIGRA KOSNINGARNAR

Haft eftir Vigdísi Hauksdóttur formanni fjárlaganefndar á mbl.is (23.09.2016): ,,Hún seg­ist ekki eiga von á öðru en að Sig­mund­ur Davíð sigri kosn­ing­arn­ar með glæsi­brag.” Sigri kosningarnar !

Það var og.

Það sigrar enginn kosningar. Það er hins vegar hægt að vinna sigur í kosningum.

 

STÍLBROT

Sigurður Sigurðarson skrifaði (20.09.2016):

 ,, Sæll,

 Ekki allir gæta að stíl í skrifum sínum í fjölmiðlum og sumir kunna það ekki. 

Í ágætri frétt eða fréttaskýringu um bílategundina Range Rover segir í upphafi:

„Und­ir­ritaður man ennþá mæta­vel dag­inn þegar hann sá fyrst Range Rover og dáðist ræki­lega að. Það var dag­inn sem ég …“

Þetta er stílbrot. Ekki er hægt að byrja skrif á því að vera einhver þriðja persóna og skipta strax í næstu málsgrein og yfir í fyrstu persónu og svo skyndilega hætta að vera persónulegur það sem eftir er. Betra hefði verið að sleppa því að byrja greinina eins og höfundur gerði. Að auki hefði mátt prófarkalesa og einnig taka út leiðinlegt klif í myndatextum. Myndirnar eru með grein um Range Rover og óþarfi að skrifa það í nær öllum myndatextunum. Engin hætta er á að lesandinn ruglist.” - Þakka bréfið, Sigurður. http://www.mbl.is/bill/domar/2016/09/20/engar_malamidlanir_her/

 

RANGT

Í afmælisþætti Ríkissjónvarpsins sl. laugardagskvöld (24.09.2016) var í spjalli við Jónatan Garðarsson vikið að því, að ekki hefðu verið varðveitt fræg ummæli Halldórs Laxness úr umræðuþætti um það hvort ekki væri hægt að lyfta um,ræðunni á hærra plan. Af því tilefni sagði Eva María Jónsdóttir annar umsjónarmanna þáttarins:,, En hversvegna ekki – þetta var kannski ... þessu var eytt til að losna við þetta. Þetta var óþægilegt.” Þetta er alrangt. Þessi þáttur var í þáttaröðinni Erlend málefni. Mig minnir að þættirnir hafi verið á dagskrá vikulega yfir veturinn á upphafsárunum. Í þættinum,sem hér um ræðir, ræddu þeir saman m.a. um kommúnisma, Halldór Laxness, Jónas Árnason og Matthías Johannessen. Þátturinn snerist upp í karp milli hinna tveggja síðastnefndu. Halldór vildi að umræðan tæki aðra stefnu. Hann vildi lyfta umræðunni á hærra plan. Þátturinn var tekinn upp á tveggja þumlunga breitt myndband. Þessir þættir voru ekki geymsluefni,- oftast byggðir á erlendu fréttaefni og myndum. Þættirnir voru teknir upp og nota þurfti myndböndin aftur. Ein spóla var álíka dýr og mánaðarlaun tæknimanns. Sjónvarpið hafði takmörkuð fjárráð. Á 2-3 vikna fresti var farið yfir hvaða útsent efni skyldi geymt og hvað skyldi þurrkað út. Þessi þáttur var á efnislistanum merktur Erlend málefni, engin efnislýsing og enginn mundi þá, að þar höfðu þessi eftirminnilegu ummæli Halldórs fallið. Þátturinn var þurrkaður út eins og aðrir þættir í þessum sama flokki,- svo hægt væri að nota myndböndin aftur. Það var ekki viljaverk, að eyða ummælum Halldórs Laxness eins og umsjónarmaður beinlínis sagði. Þetta var slys. Ómaklegt og rangt að fullyrða annað.

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

 

 

Molar um málfar og miðla 2021

DÓMARINN KEYPTI EKKI ÚTSKÝRINGARNAR

Ótrúlegt, en satt. Þetta er fyrirsögn af fréttavef Morgunblaðsins (23.09.2016).

Voru útskýringarnar falar, - voru þær til sölu?

http://www.mbl.is/frettir/innlent/2016/09/23/domarinn_keypti_ekki_utskyringarnar/

Til þess að skýra þetta nánar fyrir lesendum er rétt að fram komi, að átt er við að dómari hafi ekki tekið útskýringar sakbornings trúanlegar, ekki trúað því sem sakborningur sagði, er hann reyndi að bera af sér sakir. Sakborningur var sem sé að reyna að selja dómara útskýringar! Ja, hérna.

Metnaðarleysi og hroðvirkni.  

Enginn les yfir. Enginn leiðréttir augljósar ambögur og villur.

Þessi fyrirsögn er því miður dæmigerð fyrir suma netmiðla, þegar kemur að ritleikni og virðingu fyrir móðurmálinu.

 

ÓGOTT

Hér hefur stundum verið nefnt hve auðveldlega stjórnmálamenn sleppa oft við að svara spurningum, sem til þeirra er beint. Svara alls ekki og spyrill lætur gott heita.

 Dæmi um þetta var í fréttum Stöðvar tvö á miðvikudag í liðinni viku (21.09.2016) . Fréttamaður Stöðvar tvö spurði varaformann fjárlaganefndar ( í tengslum við Vigdísarskýrsluna, öllu heldur Vigdísarsamantektina, frægu): Fréttamaður, Heimir Már: ,, Nú var skýrslan bæði kennd við þig og meirihluta fjárlaganefndar í upphafi, er málið kannski að þú sjáir eftir því að hafa lagt nafn þitt við skýrsluna?
Guðlaugur Þór Þórðarson, varaformaður fjárlaganefndar: „Ég hef alltaf verið sannfærður um að það sé afskaplega mikilvægt að skoða þessi mál. Ekki til að ná sér niðri á einhverjum eða refsa einhverjum. Alls ekki. Heldur er bara mjög mikilvægt til að eyða tortryggni í þjóðfélaginu að skoða þessi mál,“ segir Guðlagur Þór. Ágæt ræða, en ekki svar við spurningunni

Þetta svar kom ekki nálægt því sem, um var spurt. Eiginlega skólabókardæmi um það hvernig stjórnmálamaður er látinn sleppa við að svara óþægilegri spurningu.

Frétt Stöðvar tvö birtist einnig á visir.is: http://www.visir.is/raduneytisstjori-fjarmalaraduneytisins-sakadur-um-ad-hota-thingmonnum/article/2016160929710

 

Nákvæmlega það sama heyrðum við í fréttum Ríkissjónvarps     (24.09.2016) er Sigríður Hagalín Björnsdóttir, fréttamaður ræddi við Eygló Harðardóttur, ritara Framsóknarflokksins. Sigríður spurði, Eygló: Þú lýstir því yfir á fésbók í dag, að þú mundir bjóða þig fram til varaformanns Framsóknarflokksins, ef skipt yrði um formann, - með nýjum formanni. Ertu þar með að lýsa stuðningi við Sigurð Inga? Eygló Harðardóttir, vék sér undan því að svara hispurslaust, - og komst upp með það. Ekki var gengið eftir svari. Þetta er því miður of algengt, - því miður.

http://www.ruv.is/sarpurinn/ruv/frettir/20160924

 

TIL LESENDA

Þeir lesendur, sem vilja senda mér tölvupóst eru beðnir að nota póstfangið [e-mail] . Eða einkaskilaboð á fasbók.

 

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

 

Molar um málfar og miðla 2020

FÚSK

Molavin skrifaði (20.09.2016):,, Það er dapurlegt þegar blaðamenn "leiðrétta" rétt mál viðmælenda sinna og gera það að röngu máli. Á Vísi skrifar Tómas Þór Þórðarson frétt um kvennalandsliðið í knattspyrnu og tekur viðtal við Frey Alexandersson, landsliðsþjálfara. Í myndskeiðinu sem fylgir segir Freyr réttilega: "Við hlökkum mikið til að vinna Skotana...." en í skrifaðri frétt Tómasar hefur hann eftir Frey þetta: "Okkur hlakkar mikið til að vinna Skotana..." 

 

Það verður því miður að segjast eins og er; slæm íslenzkukunnátta og almennt fúsk er orðið ríkjandi á fjölmiðlum og yfirmenn virðast litlu skárri.”

http://www.visir.is/skotarnir-aftur-med-staela--thu-getur-rett-imyndad-ther-hvernig-thetta-fer-i-okkur-/article/2016160918772

Kærar þakkir fyrir þarfa ábendingu, Molavin.

 

SKÝRSLAN SEM EKKI VAR SKÝRSLA

Molaskrifari er sjálfsagt ekki einn um að hafa hlustað dolfalllinn á fréttir um skýrsluna svokölluðu um það sem kallað hefur verið,,einkavæðing bankanna hin síðari”.

 Fyrst boðuðu formaður fjáralagnefndar og varaformaður og meirihluti nefndarinnar blaðamenn á sinn fund til að kynna nýja skýrslu með upplýsingum um allskonar slæm og gott ef ekki glæpsamleg mál og sagt var að  ýjað hefði að landráðum.    

 Svo fór að kvarnast úr meirihlutanum. Svo reyndist  varaformaður fjárlaganefndar maður til að biðjast afsökunar á orðum, sem viðhöfð voru í plagginu. Loks sat formaður fjárlaganefndar einn uppi með samantektina, sem áður var kynnt með svo miklu brauki og bramli.

Áður hafði forseti Alþingis gert athugasemdir við upphaf þingfundar um framsetningu og kynningu plaggsins, sem væri ekki skýrsla heldur samantekt. Fyrir það fékk hann köpuryrði (eins og  sagt var í sjónvarpsviðtali (21.09.2016)) frá formanni fjárlaganefndar, sem var með tilburði til að setja ofan í við forseta þingsins.

Þetta er allt með hreinum ólíkindum og ótrúlegt að fylgjast með þessari framgöngu á Alþingi. Sennilega er  allt þetta einsdæmi. Eru þau ekki verst?

 

 

GULLVÆGT

Þessi setning er af  visir.is: ,, Fólk getur oft á tíðum verið misölvað og ræður einnig misvel við það ástand”. http://www.visir.is/hrakfarir-olvadra-ira-sla-i-gegn/article/2016160929942

 

UPPRIFJUN

Hér var í Molum nýlega (Molum 2018) fjallað um óþarfa og oft kjánalega þolmyndarnotkun, þegar betra væri að nota germynd. Af því tilefni sendi Snorri Zóphóníasson þessar línur (21.09.2016):

 ,,Sæll.

Við lestur greinar þinnar um þolmynd-germynd datt mér i hug frétt sem ég sá í Morgunblaðinu fyrir mörgum áratugum. Hluti úr henni hljóðaði svo: „Konungi var afhent kvæði skráð á skinn af Jörundi Pálssyni.“ - Þakka bréfið, Snorri , -  góð upprifjun ! Vesalings Jörundur !

 

TIL LESENDA

Þeir lesendur, sem vilja senda mér tölvupóst eru beðnir að nota póstfangið [e-mail] . Eða einkaskilaboð á fasbók.

 

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

 

Molar um málfar og 2019

SAGNORÐ SKIPI VEGLEGAN SESS

Molavin skrifaði (15.09.2016): "Rangri nálgun hefur verið beitt á meðhöndlun streitu á vinnustöðum" segir í frétt á ruv.is (15.9.2016). Það einkennir setningaskipan í enskri tungu að beita einkum nafnorðum. Íslenzka er hins vegar frásagnamál og hún verður því fegurri sem sagnorð skipa veglegri sess. Enska orðið "approach" er mjög ríkjandi í bandarísku stofnanamáli enda hefur það iðulega frekar óljósa merkingu. Það á lítið sem ekkert erindi í íslenzku því hér er hægt að orða hlutina skýrar: "Streita hefur verið meðhöndluð ranglega á vinnustöðum," væri skýrari frásögn.” -- Þakka bréfið Molavin. Sammála.

 

TÖLUR ÚR DRAUMI

 Af mbl.is (14.09.2016) http://www.mbl.is/frettir/innlent/2016/09/14/dreymdi_tolurnar_fyrir_morgum_arum/

Í fréttinni segir um heppinn vinningshafa: ,, Eig­andi miðans hafði dreymt vinn­ingstöl­urn­ar fyr­ir mörg­um árum síðan og skrifað þær á leik­spjald.” Eiganda miðans dreymdi vinningstölurnar.

 

AÐ GANGAST VIÐ

Úr frétt á mbl.is ( 19.09.2016):,, Sig­urður Ingi Jó­hanns­son for­sæt­is­ráðherra seg­ist meta mik­ils þær áskor­an­ir sem hann hef­ur fengið til for­manns­fram­boðs í Fram­sókn­ar­flokkn­um, gegn Sig­mundi Davíð Gunn­laugs­syni nú­ver­andi for­manni. Hann vill þó ekki svara því að sinni hvort hann muni gang­ast við þeim.”

 Samkvæmt málkennd Molaskrifara (og orðabókinni) þýðir að gangast við einhverju ,að játa eitthvað, meðganga eitthvað. Hér hefði því verið eðlilegra að segja að Sigurður Ingi vildi ekki svara því að sinni hvort hann ætlaði að taka þessum áskorunum eða verða við þessum áskorunum. Ekki gangast við þeim.

http://www.mbl.is/frettir/kosning/2016/09/19/metur_mikils_askoranir_til_frambods/

 

 

 

 

HEIMSALA

Hvað er heimsala? Fyrisögn af mbl.is )19.09.2016): http://www.mbl.is/frettir/innlent/2016/09/19/hvetja_baendur_til_heimsolu/

 Væntanlega er átt við það að bændur selji framleiðslu sína beint til neytenda.

 

HÚSNÆÐI

Húsnæði eru yfirfull, var sagt í kvöldfréttum Ríkisútvarps m ( 19. 09.2016). Húsnæði er eintölu orð. Ekki til í fleirtölu. Um það ætti að þurfa að hafa mörg orð. Þessi notkun á orðinu húsnæði heyrist því miður æ oftar. thttp://bin.arnastofnun.is/leit/?q=h%C3%BAsn%C3%A6%C3%B0i

Enginn les yfir. Ekki frekar er fyrri daginn.

 

AÐ BERA HÆST

 Í Spegli Ríkisútvarps (19.09.2016) var sagt: ,, Þar ber hæst samingur Evrópusambandsins við ...”. Of algengt að, heyra þessa villu. Hefði átt að vera: ,Þar ber hæst samning Evrópusambandsins ....

 

 Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

Molar um málfar og miðla 2018

 

 

ENN UM ÞOLMYND – GERMYND ALLTAF BETRI

Í skóla og  störfum við skrif var Molaskrifara snemma kennt að forðast óþarfa notkun þolmyndar.

Fyrirsögn í Morgunblaðinu (10.09.2016) var þessarar gerðar: Goðafoss fundinn af þýskum kafara. http://www.mbl.is/frettir/innlent/2016/09/09/godafoss_fundinn_af_thyskum_kafara/

Hversvegna  ekki  þýskur kafari fann flak Goðafoss? Raunar hafa ýmsir  sem gjörla til þekkja leitarinn að flaki Goðafoss lýst efasemdum um að þessi  fullyrði Þjóðverjans  sé rétt.

 Í fréttum Ríkisútvarps klukkan sjö að morgni laugardagsins (17.09.2016)var sagt: ,, ... var tilkynnt um þjófnað á  ferðatösku af tveimur  stúlkum”.,  Enn óþörf þolmynd. Tvær stúlkur  tilkynntu þjófnað á ferðatösku, - tvær stúlkur tilkynntu að frá þeim hefði verið stolið ferðatösku.  Germynd er alltaf betri. Gott að muna það.

 

LOFTMENGUN OG ALZHEIMER

 Geir Magnússon skrifaði fyrr í mánuðinum (07.09.2016): ,,Kæri Eiður.
Fyrirsögn í mbl.is í morgun var ´´Tengja loftmengun við Alzheimer´´
Mér fannst þetta öfugt, ætti að vera ´´tengja Alzheimer við loftmengun´´.
Ég hringdi í ritstjóra, sem virtist ekki skilja mig vel.
Er ég kannske farinn að valda loftmengun?
Hvað segir þú um þetta?”  Í stguttu máli, Geir, ´´a er ég sammála þinum skilningi og  skil ill að ritstjóri skuli ekki hafa skilið hvað þú áttir við. -   Sýnist reyndar að þessu hafi verið breytt síðar.

SÆBJÚGNAVEIÐAR OG SITTHVAÐ FLEIRA

Á fréttavefnum visir.is var (02.09.2016) sagt frá því, að Landhelgisgæslan hefði staðið tvö skip að ólöglegum sæbjúguveiðum. Orðalaður  sææbjúguveiðum  var bæði í fyrirsögn og meginmáli fréttarinnar. Líklega tekið beint úr fréttatilkynningu. Skipin voru  að sæbjúgnaveiðum.

Í sama miðli  sama dag var frétt um sundlaugarferðir barnaníðings undir  fyrirsögninni Má ekki fara í sund. Þar sagði: ,, Viðvera Sigurðar í sundlauginn ollu foreldrum áhyggjum þar sem Sigurður hefur verið dæmdur fyrir kynferðisbrot gegn börnum. Ekki  ráða allir  við notkun sagnarinnar að valda. Þarna hefði átt að standa:  Viðvera (vera) Sigurðar  í lauginni  olli .... http://www.visir.is/ma-ekki-fara-i-sund/article/2016160909775

 

ER AÐ ....

Úr fésbókarauglýsingu um bíómynd frá SAM-bíóum (19.09.2016): Myndin er að fá lof frá gagnrýnendum um allann (svo!)  heim. Betra væri: Myndin fær lof frá gagnrýnendum um allan heim. 

 

TIL LESENDA

Þeir lesendur, sem vilja senda mér tölvupóst eru beðnir að nota póstfangið [e-mail] . Eða einkaskilaboð á fasbók.

 

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

Molar um málfar og miðla 2017

VIRKUR BYSSUMAÐUR

Molavin skrifaði (08.09.2016): ,,Fréttabörn leika nú lausum hala á Morgunblaðinu. Í dag (8.9.16) segir í frétt um skotárás í bandarískum skóla að lögreglan leiti nú að "virkum byssumanni". Í meðfylgjandi myndatexta sést að hér hefur barnið þýtt lögregluhugtakið "active shooter." Á mannamáli heitir það að lögreglan leiti að vopnuðum manni. 

 

Þýðingar eru trúlega ekki lengur hluti af tungumálanámi í skólum og nýráðnir blaðamenn notast við "Google-translate." Væru yfirmenn fjölmiðla starfi sínu vaxnir myndu þeir kenna nýliðum þau vinnubrögð að þýða erlend hugtök yfir á samsvarandi hugtök á íslenzku máli í stað þess að þýða orð fyrir orð - án þess að hugleiða merkinguna.”

Kærar þakkir, Molavin. Orð í tíma töluð.

 

ÞEKKINGARSKORTUR

Hér fylgir annað bréf frá  Molavin: ,, Þekkingarleysi og kjánaskapur einkenna skrif Morgunblaðsins í vaxandi mæli, og þá er ekki aðeins átt við þá hörmung, sem kallast Smartland. Í gær (8.9.16) hefst frétt mbl.is á þessum orðum: "Sund­kapp­inn Ryan Lochte hef­ur verið dæmd­ur í tíu mánaða keppn­is­bann af banda­ríska sund­sam­band­inu eft­ir hringiðuna sem skapaðist í kring­um hann á Ólymp­íu­leik­un­um í Ríó í síðasta mánuði."

 

Umrætt mál fór ekki fyrir dómstóla. Aganefnd bandaríska sundsambandsins setti Lochte í keppnisbann. Honum var bannað að keppa. Hann var ekki dæmdur. Og hvaða "hringiða skapaðist í kring um hann"? Mál sundkappans vakti athygli og olli miklu umróti í fréttum. En það er erfitt að sjá hringiðu í því; varla einu sinni sem líkingamál. Börn, sem ráða ekki við hugtök ættu ekki að skrifa fréttir.”

Þakka bréfið, Molavin. Margt er skrítið í Séð og heyrt deild mbl.is

Þar skortir  allan metnað til að gera vel.

 

MINNI FRÍSTUND

Minni frístund fyrir fatlaða, var undarleg fyrirsögn á skjáborða  í fréttatíma Ríkissjónvarps (16.09.2016). Verið var að fjalla um skerta þjónustu Reykjavíkurborgar við fatlaða. Ekki var þó fjárskortur ástæða þjónustuskerðingarinnar. Ekki hafði tekist að ráða fólk til starfa til að sinna þjónustu við fatlaða. Ef til vill vegna lélegra launa.

 

ENN ER STIGIÐ Á STOKK

Molalesandi benti ná þessa frétt af mbl.is (08.09. 2016) http://www.mbl.is/frettir/innlent/2016/09/08/katt_i_kornum/

Þar segir m.a.:,, Sjálf­ur stíg­ur Bie­ber á stokk klukk­an 20:30 sam­kvæmt dag­skrá.”. Þegar listamenn flytja tónlist á sviði fyrir áheyrendur stíga þeir ekki á stokk. Talað er um að stíga á stokk og strengja heit, - strengja þess heit, lofa hátíðlega, að gera eitthvað eða láta eitthvað ógert. Þessa þvælu  um að listamenn stígi á stokk heyrum við og lesum hvað eftir annað. Því miður.

 

TIL LESENDA

Þeir lesendur, sem vilja senda mér tölvupóst eru beðnir að nota póstfangið [e-mail] . Eða einkaskilaboð á fasbók.

 

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

 

Molar um málfar og miðla 2016

 

Um sinn verður haldið áfram að birta bréf og ábendingar, sem borist hafa að undanförnu, ásamt með nýju efni.

 

SLÆM ÞÝÐING

Sigurjón Skúlason skrifaði:

,,Heill og sæll Eiður
Þann 4. september, kl. 23:01, birtist frétt á mbl.is undir fyrirsögninni "Skilar orðunni í mótmælaskyni"
Þessi svokallaða frétt er svo illa unnin að erfitt er að komast að annarri niðurstöðu en að blaðamaðurinn hafi verið orðinn verulega þreyttur, við skulum allavega vona að það sé niðurstaðan.

Fréttin virðist hafa verið þýdd orð fyrir orð. Blm. fær þó hrós fyrir að láta hlekk á upprunalegu fréttina frá BBC fylgja með svo að lesendur geti lesið almennilega útgáfu af fréttinni.

Fréttin í heild sinni á mbl.is er þess eðlis að það er átakanlegt að lesa hana, skilið var við málvenjur og vandvirkni við vinnslu hennar. Rétt er þó að benda á tvennt verulega kjánalegt í henni. Annars vegar er talað um látinn mann eins og hann sé ennþá á lífi; "Tom Lantos, er fæddur..." og hins vegar reyndi blaðamaðurinn einungis að þýða nafn heiðursreglu að hluta; "riddarakross reglu Merit".

Hér er hlekkur á umrædda grein:
http://www.mbl.is/frettir/erlent/2016/09/04/skilar_ordunni_i_motmaelaskyni/

Molaskrifari þakkar Sigurjóni bréfið.

 AÐ GERA GOTT ...

Í útvarpsauglýsingu um íslenskt grænmeti heyrði skrifari ekki betur en sagt væri (16.09.2016): ,,Gerðu gott við kroppinn, þá gerir kroppurinn vel við þig.” Vonandi var þetta misheyrn. Hafi þetta hins vegar verið rétt heyrt , þá er þetta orðalag, sem ekki hefði átt að heyrast.

 

 

EYRA VANTAÐI

Fyrirsögn af mbl.is : Eyra vantaði eftir líkansárás.

 Í fréttinni segir: ,, Til­kynnt var um lík­ams­árás í Hafn­ar­stræti um fjögurleytið ­í nótt. Sam­kvæmt til­kynn­ingu frá lög­regl­unni á höfuðborg­ar­svæðinu var eyra sagt vanta á árás­arþola.”

http://www.mbl.is/frettir/innlent/2016/09/04/eyra_vantadi_eftir_likamsaras/

 Viðvaningur á vaktinni. Ekki boðleg skrif.

 

AÐ STINGA LÖGREGLUNA

Í hádegisfréttum Ríkisútvarps (16.09.2016) var sagt um mann sem verið var að handtaka að hann hefði ,,ítrekað reynt að stinga lögregluna”. Þetta er ekki vel orðað. Af réttinni mátti ráða, að maðurinn hefði ítrekað reynt að stinga lögregluþjón eða lögregluþjóna með eggvopni. Greinilega þarf að gera strangari kröfur til þeirra sem flytja okkur fréttir í þjóðarútvarpinu..

 

TIL LESENDA

Þeir lesendur, sem vilja senda mér tölvupóst eru beðnir að nota póstfangið [e-mail] . Eða einkaskilaboð á fasbók.

 

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

Molar um málfar og miðla 2015

Hlé hefur verið á birtingu Molanna að undanförnu. Skrifari brá sér af bæ og tölvan ,sem komin er talsvert til ára sinna, fór í hvíldarinnlögn. Er öll hrsssari, en endurnýjun verður vart umflúin öllu lengur!

 

STRÆTI HREINSUÐ UPP

Sveinn skrifaði (02.09.2016)

Sæll Eiður, rakst á frétt Netmogga um aðgerðir í Kristjaníu og geri athugasemdir við eitt og annað. Fyrst ber að nefna fyrirsögnina: ‘’Íbúar „hreinsa upp“ Pusher-stræti.”Varla er verið að fjarlægja strætið. Tölum við á Íslandi ekki um að hreinsa stræti og torg?

Því næst segir að fjarlægja eigi söluskála sem í strætinu stóðu „en þar fer kannabissala fram undir berum himni.“ Blaðamanni er greinilega ekki ljóst að starfsemi undir þaki fer ekki fram undir berum himni? Hann hefði hins vegar vel getað kallað kannabissöluna útimarkað, enda ber hún þess merki. 

Einnig kemur fyrir eftirfarandi setning og er bréfritara fyrirmunað að skilja hvers vegna blaðamaður velur að nota í henni gæsalappir. ,,Talsmaður íbúa sagði í samtali við TV2 að Kristjaníubúar myndu gera tilraun til að „loka Pusherstræti“ og hefja aðgerðir í dag.”

Að lokum segir að í gangi sé „umræða um lög­leiðingu kannabis til að færa söluna úr höndum glæpamanna, en afglæpavæðing nýtur ekki nægj­anlegst stuðnings á þingi eins og er.“

Án þess að hnýta í stafsetningarvilluna þá er vert að benda - blaðamanni kannski - á að það er sitthvað að leiða í lög og afglæpavæða.
Frétt Netmogga:
http://www.mbl.is/frettir/erlent/2016/09/02/ibuar_hreinsa_upp_pusher_straeti_2/

Í frétt mbl.is er vísað í heimildina sem er fréttaveita á ensku. Geta blaðamenn ekki lesið dönsku lengur?

http://www.thelocal.dk/20160902/christiania-residents-to-shut-down-pusher-street

 Þakka bréfið Sveinn.  Það fer kannski að heyra til undantekninga hvað úr hverju, ef það er ekki svo nú þegar, að blaðamenn tali eða skrifi norðurlandamálin.

TIL LESENDA

Þeir lesendur, sem vilja senda mér tölvupóst eru beðnir að nota póstfangið [e-mail] . Eða einkaskilaboð á fasbók.

 

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

 

 

 

Molar um málfar og miðla 2014

MISFURÐULEGAR SENDINGAR OG FLEIRA

Sigurður Sigurðarson skrifaði Molum (01.09.2016) : ,,Sæll,

Á visir.is er frétt og í henni segir:

 

,,Það eru misfurðulegar sendingarnar sem stoppa í íslenska tollinum á leið sinni inn í landið. Sem dæmi mætti nefna póstsendingu sem barst um daginn frá Ungverjalandi, en hún innihélt McDonald's hamborgara.”

http://www.visir.is/hamborgari-stoppadur-i-tollinum/article/2016160909929

Mætti halda að hamborgarinn væri á sjálfstæðri ferð og hefði verið stoppaður við komuna til landsins rétt eins og einhver ferðamaður. Líklega var það svo að hafi vakið athygli og verið skoðuð. „Misfurðulegar sendingarnar“ segir í fréttinni. Mætti draga þá ályktun að allar sendingar séu furðulegar. Sé svo hlýtur að vera gaman að vera tollari.

 

Annað. Hefurðu tekið eftir því að enginn gengur lengur, allir labba, jafnvel á suðurskautið? 

 

Veðurfræðingurinn spáir sjaldan rigningu, súld, skúrum og svo framvegis, Þess í stað segir hann að blautt verði einhvers staðar eða þá væta. Sjaldan segir veðurfræðingur að logn verði á tilteknum stað, gjóla, rok, hvasst og þess háttar. Í staðinn spáir hann litlum vindi, dálitlum vindi eða miklum vindi.

 

Skelfing verður nú íslenskan einhæf eftir að svona talsmáta hefur verið útvarpað og sjónvarpað yfir landsmenn í nokkur ár.”

Þakka bréfið, Sigurður. Tek undir með þér. Einhæft orðalag er ekki af hinu góða. Okkar ágætu veðurfræðingar geta betur, - það er ég sannfærður um.

 

VANDAÐUR ÞÁTTUR

Gaman var að horfa og hlusta á þátt Egils Helgasonar  og Péturs Ármannssonar, Steinsteypuöldina.  Ragnheiður er  snillingur í framsetningu og vali myndefnis.  Sjónvarpsefni eins og það best gerist. Takk. Tilhlökkunarefni að horfa á næstu þætti.

 

 

TIL LESENDA

Þeir lesendur, sem vilja senda mér tölvupóst eru beðnir að nota póstfangið [e-mail] . Eða einkaskilaboð á fasbók.

 

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

 

 

Molar um málfar og miðla 2013

ENDURTEKIÐ EFNI

Ótrúlega margir fréttaskrifarar virðast ekki skilja hvenær er verið að kjósa og hvenær er verið að greiða atkvæði um eitthvað, til synjunar eða samþykktar. Þetta hefur oft verið nefnt í Molum.

Fyrirsögn af mbl.is (30.08.2016): Seðlabankinn kaus gegn bónusum.

http://www.mbl.is/frettir/innlent/2016/08/30/sedlabankinn_kaus_gegn_bonusum/

Fulltrúi Seðlabankans greiddi atkvæði gegn bónusgreiðslum. Það er út í hött og rangt að tala um að kosið hafi verið um bónusgreiðslur. Það stríðir gegn gróinni málvenju, en mörg fréttabörn virðast ekki vita betur og enginn les yfir.- Hvernig væri að málfarsráðunautur fjallaði sérstaklega um þetta í einhverjum af pistlum sínum, sem starfsmenn fleiri miðla en Ríkisútvarpsins vonandi hlusta á.

 

AÐ OLLA

Ekki er til í íslensku sögnin að olla. Henni skýtur þó alltaf upp kollinum í fréttum með reglulegu millibili. Til dæmis í átta fréttum Ríkisútvarps að morgni miðvikudags ( 31.08.2016). Þar sagði fréttamaður : ,, ... sem hefði ollið því ....” Fréttamenn sem valda því ekki að nota sögnina að valda ættu að athuga sinn gang. Reyndar var þetta leiðrétt í fréttum klukkutíma síðar.

 

KOSNINGAR

Í fréttum Ríkisútvarps árla dags (01.09.2016) var sagt: ,, ... í fjórum kosningum.”. Hefði átt að vera í fernum kosningum. – Endurtekið í fréttum klukkan 08 00. Það gengur illa að hafa þetta rétt. Fernar kosningar. Fernir tónleikar.

 

FYRIRSÖGN

Gömlum blaðamanni þótti eftirfarandi dálítið undarleg fyrirsögn á viðtali við ungan prest, sem senn tekur til starfa í Vestmannaeyjum: Tekst óhræddur á við jarðarfarirnar. http://www.mbl.is/frettir/innlent/2016/08/31/tekst_ohraeddur_a_vid_jardarfarirnar/

Kannski er það sérviska Molaskrifara að finnast fyrirsögnin undarleg.

 

 

Að FÁ SIG FULLSADDAN

Að fá sig fullsaddan, hafa fengið sig fullsaddan af einhverju , þýðir að vera mettur, en oftar þó að hafa fengið nóg af einhverju , vera nóg boðið.

 Í fréttum Ríkisútvarps (01.09.2016) var sagt frá glæpaverkum í Kristjaníu í Kaupmannahöfn. Sagt var að yfirvöld hefðu fengið sig  fullsadda af ....  Þetta orðalag er ekki í samræmi við málkennd Molaskrifara. Hann  hefði fremur sagt, að nú væru yfirvöld búin að fá nóg, - nú væri yfirvöldum nóg boðið. Fréttaíminn  þar sem þetta var sagt ver ekki aðgengilegur á vef Ríkisútvarpsins.

 

 TIL LESENDA

Þeir lesendur, sem vilja senda mér tölvupóst eru beðnir að nota póstfangið [e-mail] . Eða einkaskilaboð á fasbók.

 

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG