Molar um málfar og miðla 295

  Það var ótrúlegt  dómgreindarleysi, þegar dagskrárkynnir (þula) Ríkissjónvarpsins  birtist  áhorfendum með kornabarn í fanginu (25.04.2010). Hver var tilgangurinn ? Hvað á  svona bjánagangur að þýða?

Af hverju þarf Iceland Express að ávarpa íslenska sjónvarpsáhorfendur á ensku í nýjustu auglýsingu  sinni og segja: Is it true?  Þetta er ferðaskrifstofunni ekki til sóma.

Úr mbl.is (21.04.2010): Um tíma leit út fyrir að flug Flugfélags Íslands til Kulusuk félli niður í dag en af því varð ekki.   Þetta hefði að skaðlausu mátt orða betur.

 Meira um flug.Úr mbl.is (22.042010): Einhverjum alþjóðlegum vélum sem áttu að lenda í Keflavík og Reykjavík.... Með leyfi, hvað eru alþjóðlegar vélar ? Líklega er þetta íslensk aulaútgáfa  af ensku orðunum international flights.  Hér hefði mátt tala um millilandavélar. Fyrirsögn fréttarinnar var: Flogið á Akureyri og Egilsstaði. Betra hefði verið að segja: Flogið til Akureyrar og  Egilsstaða.

Banki í Bavaríu,  sagði þingmaður og fyrrverandi fréttamaður  ,,Í vikulokunum"  (RÚV  24.04.2010) Bavaria hefur ævinlega heitið  Bæjaraland á íslensku.  Rétt eins og Bohemia heitir Bæheimur. 

  Úr dv.is (22.04.2010): Upp komst um málið á síðasta ári þegar ein af dætrum hans tókst að flýja heimilið... Hér átti að standa :... þegar einni af dætrum hans tókst...

Veitingahúseigendur   og auglýsingahöfundar gera sitt til að spilla  tungunni. Í heilsíðuauglýsingum  frá veitingastað sem kallar sig GE(mynd af gaffli)SIR er lesendum boðið í  bröns, og á   færeyska turninum í Kópavogi  er auglýstur Brunch á toppnum með um það bil mannhæðarháum stöfum.  Þetta finnst Molaskrifara ógott.  Orðið  brunch er  enska,    búið til  úr orðunum  breakfast  oglunch , -  matarmikill hádegisverður yfirleitt á laugardegi eða sunnudegi  ,- bæði  morgunverður og hádegisverður. Af hverju ekki   að nota  hið góða orð   dögurður, sem  skv. íslenski orðabók þýðir, - fyrri máltíð dagsins ?

 Stiklur Ómars (endurunnar,eins og sagt var) stóðu prýðilega fyrir sínu að kveldi sumardagsins fyrsta. Fínn þáttur. En ekki var það beysið sem  kom í kjölfarið. Þrjár bandarískar framhaldsþáttaraðir. Svo afleit  dagskrárgerð að engu tali tekur. - Desperate Housewives, Army Wives... Hvaða eiginkonur  býður sjónvarp ríkisins upp á næst ? (Þetta er nú kannski  svolítið  dónaleg tvíræðni!)  Það er vandaverk að setja saman dagskrá. Þetta var eiginlega óboðlegt.

Gröfur á Laugarnestanga

  Unnið var með tveimur stórvirkum gröfum á Laugarnestanga í gær (26.04.2010) við að  bæta  þau umhverfisspjöll,sem kvikmyndagerðarmaðurinn Hrafn Gunnlaugsson hefur unnið á landi borgarbúa, -  utan  marka lóðar sinnar. Það er ótrúlegt að koma þarna og  sjá hverjum kynstrum af járnarusli hefur  verið hlaðið upp  undir því yfirskini að  um sé að ræða listaverk.  Þegar  gröfurnar hafa lokið sér af hljóta  borgaryfirvöld  að senda  brotajárnsfyrirtæki á vettvang til að safna  saman  ruslinu.

  Laugarnestangi ætti að vera ein af perlum borgarlandsins. Þar ætti að vera útvistaraðstaða fyrir  borgarbúa.   Látum vera þótt   hið ágæta  Listasafn  Sigurjóns Ólafssonar sé á tanganum. Það fer vel á því. Aðra byggð hefði ekki átt að leyfa þar.

   Furðulegast af öllu er þó að   kvikmyndagerðarmaðurinn  skuli hafa látið sér detta í hug að selja aðgang að svæðinu þar með að Laugarnesvörinni, sem eðli máls samkvæmt hlýtur að vera eign  borgarbúa en ekki hans.

   Varla   verða   útsvarsgreiðendur í  Reykjavík  látnir  bera kostnað af því að  hreinsa   ruslið af Laugarnestanga, -  eða hvað ?

Forsetinn og sannleikurinn

 Í miklu drottningarviðtali við Ólaf Ragnar Grímsson í  Helgarblaði DV segir í flennifyrirsögn. Hefur lært að  segja sannleikann. Tími til kominn, segir  líklega  einhver. Maðurinn að nálgast sjötugt og hefur  verið í pólitík alla ævi og lengi þjóðhöfðingi. Of lengi að sumum finnst.

 Í  formálsorðum viðtalsins  segir Ólafur Ragnar, að hafi hann lært eitthvað af bankahruninu sé það að við ættum alltaf  að segja sannleikann sama hversu óþægilegur hann er.   Fyrst um málfræði: Samkvæmt málkennd þess, sem þetta  skrifar, hefði þjóðhöfðinginn átt að segja:  Við eigum (ekki ættum) alltaf að segja sannleikann hversu óþægilegur sem hann er.  Móðurmálið hefur reyndar aldrei verið  hin sterka hlið forsetans.

 En aftur að sannleikanum. Í DV  segist forsetinn hafa  talað um eldgosið í Mýrdalsjökli  sem  rehearsal (æfingu)  Hann talaði  reyndar um small rehearsal (smáæfingu) Og  auðvitað  voru ummæli hans slitin úr  samhengi. Það segja menn alltaf  þegar þeir  tala  af sér. Þetta  með  æfinguna  var kannski ekki ósatt,en allavega  ekki nákvæmt.

 Ef hrunið kenndi Ólafi Ragnari að  segja  sannleikann,  af hverju sagði hann þjóðinni þá ósatt um  það sem hann sagði í frægu hádegisverðarboði í danska  sendiráðinu í Reykjavík með erlendum sendiherrum á Íslandi? Þegar  fregnir bárust frá Noregi af því sem hann  sagði í boðinu, þá kom hann í Ríkissjónvarpið og sagði  þjóðinni ósatt.  En miki' líður okkur  vel, þjóðinni, að hafa forseta  sem: Hefur lært að segja sannleikann.

Molar um málfar og miðla 294

  Í Molum var stundum vikið að fáránlegum auglýsingum Sparisjóðsins Byrs um það sem sparisjóðurinn kallaði fjárhagslega heilsu. Nú er  komið í ljós, að Sparisjóðurinn Byr var helsjúkur og   er   búinn að geispa golunni. Það er  gjörsamlega út í hött ef nota á fé skattgreiðenda til að bjarga þeim sem  settu Byr á hausinn. Þar er Molaskrifari hjartanlega sammála  Jónasi Kristjánssyni.

  Leikarar og starfsmenn Borgarleikhússins lásu  bankahrunsskýrsluna frá upphafi til enda. Heiður sé þeim. Þeir sögðu að oft  hefði verið  erfitt  að  fela  geðshræringu , þegar lesnir voru  svakalegustu kaflar skýrslunnar. Þetta er auðvelt að skilja, þegar skýrslan er lesin. Þetta leiðir  hugann , að því, að fréttaþulir  RÚV láta sumir  hverjir óhikað skoðanir sínar  i ljós á efni frétta með  raddbrigðum og áherslum í fréttalestri. Þetta er ótækt  því  hlustendum  koma  skoðanir fréttamanna ekkert við. Til dæmis  hvort tölur sem þeir lesa  séu óhæfilega háar  eða lágar. Þetta þurfa  fréttaþulir að lagfæra.

Úr fréttum Stöðvar tvö  (21.04.2010) ...stóðu yfirvöld  ekki við orðin tóm, sagði fréttamaður. Enn eitt  dæmið um að  fjölmiðlafólk notar  orðatiltæki,sem það kann ekki með að fara.  Að láta ekki sitja við orðin tóm, þýðir  að láta framkvæmd  fylgja orðum (Mergur málsins, Jón G. Friðjónsson, bls.  892)

 Úr fréttum Stöðvar  tvö ( 21.04.2010): ..  að fólk á svæðinu verði rétt hjálparhönd. Leitt er til þess að  vita að  þekking á  grundvallaratriðum íslenskunnar skuli ekki vera fyrir hendi á fjölmennum fréttastofum.

Fyrirsögn í Morgunblaðinu (23.04.2010): Verð á dekkjaskiptum hefur hækkað lítið.  Eðlilegri orðaröð   væri: Verð á dekkjaskiptum hefur lítið hækkað.

Úr mbl is (21.04.2010): Kvikuflæði í eldgosinu í Eyjafjallajökli er nú stærðargráðu minna en það var fyrstu 72 klukkustundirnar, að mati vísindamanna...  Hverju erum við nær ? Hvaða   stærðargráðu er verið að  tala um? 

 Málvenja er að  segja í Vík í Mýrdal. Það gerði  fréttaþulur líka í fjögurfréttum  RÚV (21.04.2010). En í sama fréttatíma sagði fréttamaður á Vík í Mýrdal. Fréttastofan ætti að hafa við hendina  lista   forsetninga með nöfnum íslenskra þéttbýlisstaða og örnefna.

 Fréttaþulur ( 20.04.2010) Ríkissjónvarpsins las í seinni fréttum: Drunurnar út frá  eldgosinu heyrðust ...  Auðvitað átti að segja:  Drunurnar frá eldgosinu heyrðust...

Hann hefði betur þagað !

 Það dettur auðvitað engum í hug að banna Ólafi  Ragnari að nefna Kötlu. Hann á  hinsvegar að láta eldfjallafræðingum eftir að  túlka vísindalega það sem er að gerast á gossvæðinu. Hann  hefur ekki hundsvit á því sem þar er að gerast. Þess vegna er það okkur hættulegt , þegar hann hleypur  eins og lax á  feitan  ánamaðk ,þegar hann sér hljóðnema og myndavélar erlendra  sjónvarpsstöðva. Þar hefur  hann ítrekað valdið okkur  tjóni með  ógrunduðum ummælum. Þarna  drekkir athyglissýkin öllum skynsemisvotti.

Forsetinn  var ekki yfirvegaður, hann talaði ekki af stillingu, orð hans, sem ekki fólu neitt nýtt í sér voru til þess fallin að skjóta fólki skelk í bringu. Á Íslandi gýs   þriðja  til fimmta hvert á. Þessi þjóð hefur  byggt eldfjallaland í meira en 1100 ár. Og lifir enn. Ólafur Ragnar fer alltaf fram úr sér. Hann hefur aldrei kunnað sér  hóf, hvort  sem hann  var (tilhæfulaust) að hóta okkur kjarnorkuvopnum á Keflavíkurflugvelli eða segja  að eldgosið í Eyjafjallajökli væri bara ,,smáæfing" fyrir Kötlugos. Ólafur Ragnar veit minna en ekki neitt um stærð næsta Kötlugoss, - frekar en nokkur  annar. Þess vegna átti hann að þegja á þessari stundu..

Ögmundur kemur forsetanum til varnar

Blálanga á tvo vegu

Kolféll fyrir  30 sm  næstum jafnþykku hnakkastykki úr  blálöngu í Litlu fiskbúðinni við Miðvang í Hafnarfirði. Skar um það bil  12 sm  af  stykkinu í þunnar sneiðar og lét liggja í sólarhring í ísskáp í  safa úr tveimur sítrónum. Snúið nokkrum sinnum. Ljúffengt með ristuðu brauði og smjöri.

Afgangurinn af blálöngunni skorinn  í tvennt. Velt upp úr hveiti (kryddað með salti og pipar og niðurklipptum  kóríanderblöðum.)   Pönnusteikt  i ólífuolíu við nokkuð háan hita þar til fiskurinn  er glær í miðju og hvorki gegnsteiktur né hrár (það er  galdurinn!). Meðlæti: Grænt salat, hrísgrjón, gufusoðnir gulrótarbitar og Knorr  þrípiparsósa. Einfalt og æði gott.  Blálanga er stórlega vanmetinn matfiskur. 

 

Molar um málfar og miðla 293

 Í  fréttum  sjónvarps ríkisins   um truflanir á  flugi í Evrópu vegna eldgossins (20.04.2010) sagði  fréttamaður, að  ferðamenn , -- skeyttu skapi sínu á flugvallarstarfsfólk !   það var og!

 Í fréttum Stöðvar tvö (20.04.2010) talaði fréttamaður ranglega um strandarglópa. Rétta orðið er  strandaglópar,  það á  við um þá sem missa af skipi  eða  flugvél, eða  eru stöðvaðir á ferð sinni  og komast ekki lengra, eins og segir í íslenskri  orðabók.

 Í  sjónvarpsauglýsingu  segir: Húseigendur !  Hugsaðu til framtíðar.  Einu sinni   starfaði  fólk á  auglýsingastofu RÚV ,sem hafði  tilfinningu  fyrir móðurmálinu. Svo  virðist ekki vera nú um stundir. Og enn kemur í ljós, að  sumir auglýsingahöfundar hafa ekki vald á móðurmálinu.

 Ranglega var þýtt í texta með  ummælum forseta Íslands um eldgosið í Eyjafjallajökli ,að  það  væri  forleikur að Kötlugosi.  Ólafur Ragnar  sagði í þessum vanhugsuðu ummælum sínum,  að þetta  væri   a small rehearsal, smáæfing,  fyrir Kötlugos. Annars  var magnað að heyra  íslenskan prófessor í eldfjallafræðum   við Edinborgarháskóla nánast lýsa ummæli  Ólafs Ragnars um Kötlugos  bull og blaður  í Kastljósi (20.04.2010).

  Það var dálítið  furðulegt að heyra  hvern    fjölmiðilinn af öðrum  tala um að maður hefði innbyrt  stíflueyði.Vissulega er þetta ekki  rangt , en eðlilegra hefði verið að nota sögnina að drekka. Mbl.is gerði það og fær  prik fyrir.

 Í íþróttafréttum Stöðvar tvö (19.04.2010)  var sagt  frá hremmingum knattspyrnuliðs, sem varð að ferðast með rútu  vegna þess að  ekki var flogið. Íþróttafréttamaður sagði: Keyrð var  tæplega  þúsund kílómetra leið í tveimur leggjum   Betra hefði verið að segja:  Eknir voru  tæplega   þúsund kílómetrar í tveimur áföngum.

..og tónlistin selst í bílförmum, sagði konan ,sem kynnti efni Kastljóss ( 21.04.2010).

 Gleðilegt sumar, góðir lesendur.

Lóðasukk í Laugarnesi

  Á sínum tíma fékk Hrafn Gunnlaugsson kvikmyndagerðarmaður eina bestu lóðina í borginni , - á Laugarnestanga. Man ekki til þess að lóðin hafi verið auglýst, þó má það vera. Nú er  lóðin  orðin of lítil fyrir kvikmyndagerðarmanninn, þess vegna hefur hann helgað sér fjöruna og  viðbótarland við lóðina. Þar hefur hann safnað saman  drasli undir því yfirskini að það séu listaverk.  Kúltúrkórinn drúpir höfði í þögn og   segir  svo halelúja, - hann Hrafn má  gera það sem hann vill.

 Það gilda sömu reglur um Hrafn Gunnlaugsson og aðra borgara  þessa lands,-  skulum við rétt vona.  Þess vegna eiga borgaryfirvöld ekki að láta hann komast upp með að búa til sínar eigin reglur.

 Á blaðamannafundinum þegar kynnt  var skýrslan um bankahrunið, sagði Salvör Nordal forstöðumaður Siðfræðistofnunar  Háskóla Íslands,   að ein af orsökum hrunsins væri „landlægt virðingarleysi fyrir lögum og reglum".

  Þetta virðingarleysi blasir við í Laugarnesinu, þeim sögufræga stað í Reykjavík.

„Svona gera menn ekki".

  Þessi mynd var tekin  fyrir utan  Bónus  við Reykjanesbraut um  klukkan 17 00 miðvikudaginn 21. apríl.  Ekkert merki var í glugga   bifreiðarinnar um að  eigandi  væri fatlaður og mætti leggja í stæði sem er sérmerkt  fötluðum.

Molar um málfar og miðla 292

 Makalaust er, að Ólafur Ragnar Grímsson,  forseti Íslands,  skuli  koma fram í  sjónvarpi BBC og hóta umheiminum Kötlugosi (19.04.2010). Orð hans hafa  þegar valdið  okkur miklu tjóni.  Athyglissýkin á  Álftanesi virðist ekki eiga sér  nein takmörk. Ólafur Ragnar hefur  alla ævi verið gjörsamlega dómgreindarlaus á  sjálfan sig. Viðtalið er skelfilegt: http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/newsnight/8631343.stm?ls

Sýna Hrafni stuðning með því að flagga fánum í Laugarnesinu, segir  visir.is í fyrirsögn (19.04.2010).  Flagga fánum !  Það var og.

Úr mbl.is (19.04.2010): Hrafn er með fiska í tjörnunum, en hann segir ljóst að hann drepist við þessar aðgerðir.  Ljótt er atarna. Er þetta nú ekki fulllangt gengið, enda þótt  Hrafn telji  sig ekki þurfa að hlíta sömu reglum og  aðrir borgarar? Það er hinsvegar rétt hjá borgaryfirvöldum að láta hann ekki komast upp með að leggja undir sig Laugarnesið.

Líklega smáatriði, að sumra mati, en  rétt skal vera rétt. Úr  mbl.is (18.04.2010): ...en allir stærstu flugvellir landsins, þ.m.t. Gardermoen í Osló, eru nú opnir.  Gardermoen flugvöllur er  um 50 kílómetra norður af Osló. Hann er ekki  í Osló. Þetta er því eins og að segja að Keflavíkurflugvöllur sé í Reykjavík.

 Í sjónvarpsauglýsingu  er talað um  góða afslætti. Orðið afsláttur er eintöluorð. Ekki til í  fleirtölu. Auglýsingastofur verða að hafa á að skipa fólk,i sem kann grundvallaratriði íslenskrar málfræði.

Í frétt  RÚV (18.04.2010)  var talað um eldingavirkni í gosmekkinum. Nægt hefði að tala um eldingar í gosmekkinum. Eldingavirkni er bara vitleysa.

 Það er vandaverk að gera neðanmálstexta  við myndir  í sjónvarpi.  Textar Veturliða Guðnasonar  við danska Glæpinn og textar Helgu Guðmundsdóttur  við frábæra þáttaröð  Davids Attenboroughs Lífið í Ríkissjónvarpinu eru  einstaklega vandaðir  og  vel  gerðir. Fleiri gera og vel í þessum efnum, þótt ekki sé það tíundað hér.

Eftirfarandi er af pressan.is (18.04.2010): Tvítug bresk stúlka hefur verið úrskurðuð í landlægt áfengisbann. Hún er því bönnuð á hverjum einasta bar á Bretlandseyjum, en þeir eru nokkuð margir. Hún er jafnframt bönnuð á öllum stöðum landsins þar sem áfengi er selt þannig að bannið tiltekur til allra skemmtistaða, hótela og vínbúða í landinu. Ástæðan fyrir þessu stranga banni er að stúlkan, Laura Hall, hegðar sér svo illa með áfengi.  Ekki verður annað sagt, en að þetta sé  skelfilegur og óboðlegur texti. Miðill,sem vill vera marktækur, birtir ekki svona bull.