Molar um málfar og miðla CXLVII

„Stundum eyðileggur fólk líka bara fyrir sér sjálft, þegar það firrist við að svara eðlilegum fyrirspurnum blaðsins,“  segir  bloggari  í Vefdv (08.09.2009). Molaskrifari hefur aldrei heyrt orðatiltækið að  firrast við.  Nafnorðið firra  er  fjarstæða  eða  vitleysa. Sögnin að firra  þýðir að   svipta einhvern einhverju  eða  losa einhvern við eitthvað. Miðmynd  sagnarinnar að  firrast  er að  fjarlægjast eða halda sig  burtu frá  einhverju. Notkun sagnarinnar  firrast  í  tilvitnaðri setningu  er því hrein firra.  Að skirrast  við eitthvað  eða einhverju er  hinsvegar að  kinoka sér  við einhverju eða  vilja varast að gera eitthvað, segir orðabókin.  

Í fréttum RÚV sjónvarps (09.09.2009) var  fjallað um breytingar á námslánum.  Þá   sagði  fréttamaður:...sem þurfti að  framfæra  sér   á (upphæð) ..... Hér  hefði Molaskrifara þótt eðlilegra  að  segja: .. sem þurfti að framfleyta sér á .... Kannski var þetta bara mismæli.

  Rétt  málnotkun á  ekki upp á  pallborðið  hjá  ýmsum sem  skrifa í Vefdv. Eftirfarandi var skrifað um Harry  Bretaprins (10.09.2009): Þeim peningum hefur síðan verið ávaxtað skynsamlega og upphæðin hækkað umtalsvert.  Sögnin að ávaxta  stýrir  ekki þágufalli .Þessvegna  hefði átt að standa  þarna: Þeir  peningar hafa verið ávaxtaðir  skynsamlega ....  Í  sömu frétt stendur: ..né fagna sínum nýfengna auð.... Nafnorðið  auður  beygist:auður,auð auði,auðs. Við  fögnum  sigri, ekki  sigur. Þessvegna  hefði átt  að standa  þarna:  ....né fagna  sínum nýfengna auði...

Sjö-núll  fyrir  Íslendingum, segir í  fyrirsögn á  Vefvísi (10.09.2009). Molaskrifari áttar  sig ekki á  notkun þágufalls í þessu tilviki  og  teldi eðlilegra  að  í fyrirsögninni  hefði verið  sagt: Sjö-núll fyrir  Íslendinga.

 

Athugasemdir

[Börkur Hrólfsson, 10.9.2009 kl. 20:28]

Hehe, ,,þvílík skirra" !

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 11.9.2009 kl. 09:44]

Starfsmenn skóla á háskólastigi....stendur skrifað í mbl.is í morgun. Væri ekki nær að segja aðeins; starfsmenn háskóla....... á grunnskólastigi, á framhaldsskólastigi, á menntaskólastigi, á háskólastigi; óþarfa orðmyndanir að mínu mati. 

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 11.9.2009 kl. 09:54]

Óþarfa orðmyndanir skrifaði ég hér fyrir ofan. Þetta er ekki alveg rétt hjá mér. Þessi orð eiga oft við, en ekki í þeirri frétt sem ég vísaði á.

[Predikarinn - Cacoethes scribendi , 11.9.2009 kl. 11:44]

Fjölmiðlar fljytja reglulega um það fréttir að lögvörslumenn hafi gómað menn með „hörð“ fíkniefni. Spurningin er þá hvort um sé að ræða grjótharðar töflur ? Minna fréttist af mjúkum fíkniefnum. Skyldu það þá vera fljótandi efni ?

[Víðir Ragnarsson (IP-tala skráð) 12.9.2009 kl. 12:30]

Mér þykja þetta almennt góðir punktar um málfar, sem vissulega má bæta. Ég hef hins vegar lengi velt því fyrir mér hvers vegna þú (og margir fleiri) hafa stafabil fyrir framan bæði spurninga- og upphrópunarmerki.

Er þá ekki rétt eins gott að hafa stafabil fyrir framan punkt?