Molar um málfar og miðla CXIV

    Engu er  líkara en sumir fréttamenn vinni markvisst að því að útrýma  góðum og  gildum íslenskum orðtökum og  taka í staðinn upp aulaþýðingar  úr  ensku.  Í sjöfréttum  (27.07.2009)  RÚV  sjónvarps   var fjallað um Landsbankasukkið. Þar talaði fréttamaður um  síðasta sumar (e. last summer)  Á íslensku er  sagt í fyrra  sumar. Daginn áður var í fréttatíma  Stöðvar tvö  sagt: Mótið hófst síðasta mánudag. Mótið hófst á  mánudaginn var.

 Í fréttatíma  Stöðvar tvö (27.07.2009) sagði  fréttamaður: .. sjóðurinn þarf  tryggingu á því .. en átti   við að  sjóðurinn þyrfti  tryggingu  fyrir  því...

 Konur nokkur sagði okkur frá því að mikill jarðskjálfti yrði klukkan  23:15  þann  27.  júlí. Mörgum hefur hún ugglaust  skotið skelk í bringu. Líklega ætti það að varða  við lög að  hræða  fólk með þessum hætti. Í  fréttatíma  komst   þulur á  Stöð  tvö þannig að orði , að  konan  hefði  séð  fyrir Suðurlandsskjálftunum.  Að sjá  fyrir   einhverjum er að annast framfærslu einhvers  en að   sjá eitthvað  fyrir  er að hafa  fyrirfram  vitneskju  um að eitthvað muni gerast. Svo gerðist auðvitað ekkert.

 Í  fréttatíma  Ríkissjónvarpsins  (27.07.2009) var fjallað um umsókn Íslands  og  fleiri landa  um aðild  að ESB . Þar talaði þulur um að spyrða þessum löndum saman.  Um þetta hefur áður  verið  rætt í Molum. Rétt  hefði verið að  segja:  Að  spyrða  þessi lönd saman.

Í stuttum fréttatíma RÚV klukkan  fimm að morgni þriðjudagsins 28. júlí taldi  Molaskrifari fimm eða  sex ambögur. Þar var meðal annars  talað um skynsamar tillögur og  farsælustu leiðina  til friðs. Þarna  hefði átt að nota orðiið skynsamlegar um  tillögurnar og  farsælustu leiðina  til  friðar. Molaskrifari  er hinsvegar aldrei  til friðs  að mati sumra fréttamanna.  Það  væri  ráð  að  málfarsráðunautur RÚV hlustaði á þennan  fréttatíma með þeim sem hlut eiga að  máli og    benti þeim  á ambögurnar.

Gott var að  heyra í gærmorgun (28.07.2009)  að Morgunfrú Rásar eitt  talaði um að  klukkur kirkjunnar sem  hún nefndi hefðu hljómað á undan og  eftir morgunbæn.

Athugasemdir

[Yngvi Högnason, 29.7.2009 kl. 10:09]

Heima hjá mér var ætíð talað um júlí sem sjöunda mánuðinn og júní hinn sjötta. Þar var enginn mánuður núll þetta eða hitt.

[365, 29.7.2009 kl. 15:48]

Hvernig er það, er búið að skera svo niður við trog að það sé ekki neinn málfarsráðunautur á staðnum hjá RÚV?  Það væri miður, en kæmi ekki á óvart.

[Sigurður Hreiðar, 29.7.2009 kl. 16:37]

Góður pistill að vanda, Eiður. Önnur merking í því að sjá fyrir einhverjum er að koma honum fyrir kattarnef.

Góð kveðja

[Steingrímur Kristinsson (IP-tala skráð) 29.7.2009 kl. 23:16]

Mikið langar mig til að vita hvað málfarsráðunautur RÚV heitir. Hvort hann er þar í 1/4 starfi, lálaunaður, eða er ef til vill enginn í ofannefndu starfi hjá RÚV, einhver sem á að, og getur kennt þessu málfarsvillta fólki íslenskt tungutak, þulunum sem þar eru látir tala niður til okkar sem hlustum?

[Eiður Svanberg Guðnason, 30.7.2009 kl. 07:58]

Sæll ,Sigurður Hreiðar, -   þakka lofið, en gaman væri að  vita hver er  uppruni orðtaksins að koma  fyrir kattarnef. Mér er heldur vel við ketti, enda alinn upp með þeim !

Steingrímur, netfang málfarsráðunautar  RÚV er: [e-mail]

[Karl (IP-tala skráð) 31.7.2009 kl. 14:14]

Sæll Eiður.

Kærar þakkir fyrir fróðleg og vönduð skrif þín um íslenskt mál. Af nógu er að taka!

Mér þætti fróðlegt að vita hvernig þú skýrir þá augljósa afturför og hreina hnignun íslenskra fjölmiðla. Þá á ég við málfar en ekki síður almenna umfjöllun, fréttir. Sjálfur tel ég það áhyggjuefni að íslenskir fjölmiðlar skuli vera svo slakir sem raun ber vitni á þessum ógnartímum.

Telur þú að málfari hafi hnignað vegna niðurskurðar, t.d. vegna eignarhalds auðmanna eða telur þú að almennt hafi íslenskukunnáttu hrakað hér á landi? Hvernig telur þú annars að eignarhald auðmanna hafi leikið svonefnda "frjálsa" fjölmiðla í landinu?

Telur þú íslenska fjölmiðla góða? Eru þeir að þínu viti áhugaverðir þ.e. bjóða þeir fram áhuga vert efni?

Ég þykist viss um að fleiri en ég hefðu áhuga á að vita hver sýn þín er til þess sem ég nefndi. 

Þakka þér aftur fyrir þín góðu skrif og ábendingar.

Kær kveðja

KK

[Sigfús Örn (IP-tala skráð) 31.7.2009 kl. 16:17]

Sæll Eiður.

Það eina sem ég hef rekist á um orðtakið að koma einhverjum fyrir kattarnef er úr ritmálsskrá Háskólans. Þar segir að þetta komi fyrst fyrir í Víkverja, útgefnum í Reykjavík, 1873-74.

Ég spurði að því í einni færslu, fyrir um mánuði líklega, hvort þú hefðir rekist á að fólk setti oftar en áður orðið víst þar sem (mér þykir) að orðið fyrst ætti að standa, en hafði ekkert haldbært dæmi undir höndum. Á vef Vísis (visir.is), en einhverjum kann að þykja það vera að æra óstöðugan að minnast á skrif þess vefjar, er eftirfarandi fyrirsögn í dag: "Ferguson þarf að breyta um leikaðferð víst Ronaldo er farinn".  http://visir.is/article/20090731/IDROTTIR0102/872214385/-1

Víst er Ronaldo farinn en fyrst svo fór er líklega best að breyta um leikaðferð hjá liðinu.

Ef til vill er ég að halda fram einhverri vitleysu og að ekkert þyki að þessari setningu og skal ég þá hætta að leiðrétta vini og vandamenn sem tala og skrifa svona. Annars þætti mér gaman að heyra hvað þú hefur um þetta að segja ef þú mátt vera að því að skoða  málið örlítið.

 Þakka góðan pistil að vanda.

Bestu kveðjur,

Sigfús Örn.

[Birgir Örn Birgisson, 31.7.2009 kl. 16:43]

sæll Eiður,

Þessi athugasemd er nú bara skrifuð með farsíma á Apavatni. En ég verð að gera athugasemdir við greinina ,,allt er hey í harðindum" sem birtist í morgunblaðinu í dag, 31 júlí. Þar er m.a. Sagt : . . . frekar lélegt hey í harðindum og . . .gæðin enn verri. . Og hvernig er það eðlilegt að tala um marga aðra ??

Kv. Birgir