Kann Ríkisútvarpið ekki íslensku?

 Sú spurning hefur  óhjákvæmilega vaknað hvort  forrráðamenn Ríkisútvarpsins kunni ekki íslensku  eða séu með  ráðnum hug að vinna skemmdarverk  gegn tungunni ?  Lögum  samkvæmt á  Ríkisútvarpið að  standa  vörð um  tunguna . Þau lög eru þverbrotin næstum  daglega,  rétt eins og   stofnunin virðir ekki lögbundið bann við auglýsingum um áfengi með  sífelldum illa dulbúnum bjórauglýsingum.

 Daglega heyrum  við  núna  auglýsingar frá  Skíðaskálanum í Hveradölum um „reunion." Þetta er lesið á  ensku  en heitir á íslensku,til dæmis  bekkjarmót, nemendamót eða ættarmót.  Hótel Loftleiðir  og veitingahúsið  Vox  auglýsa  „brunch"   eða  bröns. Það er  líka lesið á   ensku. Þetta er máltíð sem er  í senn  morgunverður  og hádegisverður.  Þetta  er ekki íslenska. Svona  auglýsingum  á að  hafna. „Verður ekki bráðum byrjað að auglýsa „funerals", spurði  góðvinur og  gamall starfsmaður  RÚV  mig í gær ?

 Lengi vel var stagast á  enskuslettunni „að smæla " í auglýsingum frá Toyota.  Sú auglýsing er nú horfin í  bili að minnsta kosti. Sparisjóðurinn Byr bullar enn um ensku hugsunina „ fjárhagslega heilsu".  Næst verður  kannski  auglýst  að viðskiptavinir  geti  sótt  sér „ fjárhagslega heilsu"  til  hálfbyggða  sjötuga hótelsins á Miami Beach í Flórída  sem sparisjóðirnir ætluðu að  endurreisa með Englendingnum John Pickpocket, eða hvað hann nú annars hét.

Ríkisútvarpið á að  skammast sín fyrir  þessi  skemmdarverk. Ný málfarsráðunautur þarf að byrja að gera hreint í Efstaleitinu. Við bíðum.

     

Athugasemdir

[Jón Óskarsson (IP-tala skráð) 9.5.2009 kl. 10:32]

Þegar handvalið er inn á fréttastofuna er að öllum líkindum farið eftir flokks- og vinaböndum og kannski menn hafi stjórnmálafræði í bakgrunni líka. (Minnist þess ekki að auglýst hafi verið eftir fréttamönnum síustu misserin hvað þá að einhver skilyrði hafi verið sett um hæfni).

Það þarf að láta þetta lið sem misbýður hlustendum hvert skipti sem það opnar munninn taka pokann sinn. 

Það ætti að ráða fréttamenn eftir því hvort þeir hafi lesið fleiri bækur á móðurmálinu en enskunni. 

Að mínu mati er bara einn fréttamaður á RÚV sem eitthvað kann fyrir sér. Bæði hvað varðar meðferð móðurmáls og svo faglegrar rannsóknarblaðamennsku.

Það er Sigrún Davíðsdóttir sem búsett er í London.

[Sigurður Grétar Guðmundsson, 9.5.2009 kl. 11:20]

Því miður eru það blaða- og fréttamann, ásamt þeim fjölmörgu sem vinna á auglýsingastofunum, sem ráða þróun íslenskrar tungu. Það væri hægt að benda á  fjölmörg dæmi þess að málið er að verða fátæklegra en vissulega finnast hæfir einstaklingar í þessum hópi. Ég ætla að skrifa um þetta á mínu bloggi og ekki síður um hvað það eykst að fólk getur ekki komið fyrir sig orði, auðvitað er það ekki það sama að standa fyrir fram tökuvél eða sitja í fámennum hópi inni í stofu. En algengustu orðin í mörgum viðtölum eru "sko" og "þarna". Svo eru það allar erlendu sletturnar sem eru í mikilli framrás í mæltu máli og einnig í auglýsingum og þar bregst Ríkisútvarpið oft á tíðum og er augljóst að málfarsráðunauturinn Aðalsteinn Davíðsson má sín lítils. Hann benti hnyttilega á í viðtali á margar fjólur svo sem þá að ferðamálfrömuður af landbyggðinni sagði að þar yrði framþróunin ekki síst byggð á "lókal fúdd".

[Eygló, 9.5.2009 kl. 13:14]

Hvað ætli málfarsráðunautar geri?  Allavega, ef eitthvað hefur gengið með að aðstoða fjölmiðlafólk.... hvernig var það á fyrir?  Má ég þá bara biðja um útlendinga í þessi störf, maður fyrirgæfi þeim þó : )

Takk fyrir.  Þú átt mína ómældu þökk og aðdáun fyrir að halda á lofti fána íslensku tungunnar.

[Sverrir Einarsson, 9.5.2009 kl. 14:34]

Í vinnunni var ég "sakaður um " af samstarfsmanni (þrítugum) að tala svo "gamalt" mál (ég er fæddur 1955). Ég spurði viðkomandi í forundran hvort hann hafi lesið Eglu. Og viti menn svarið sem ég fékk var "hvað er það". Má vera að ég tali "gamalt" mál. Þá er ég stoltur af því frekar en hitt. Ég las aldrei sem ungur maður Íslendingasögurnar því þær voru mér illskiljanlegar á því ritmáli þá, en mér skilst að það sé búið að gefa þær út (fyrir nokkru) á "nútímamáli". Kannski ég fari að bera mig eftir þeim til lestrar.

Málfar í útvarpi og sjónvarpi verður aldrei gott meðan ráðið er eftir vina lista eða "réttu" flokksskýrteini

[Ásgrímur Hartmannsson, 9.5.2009 kl. 16:03]

Enskusletturnar angra mig minnst.  Frasarnir fara meira í mig.  Og málnotkunin: nú er allt "í" öllu.  Menn eru bestir "í" kjöti, og það er mikið úrval "í" ljósaperum.

Þessum gaurum hefur undanfarið tekist að fá mig til að halda að ég tali mikið gullaldarmál, þó svo sé ekki.

[Eygló, 9.5.2009 kl. 16:46]

Sammála þér Ásgrímur. Skítt með sletturnar EF fólk veit þá að það er "útlenska". Beinu þýðingarnar, sem ég þoli ekki, held ég að setji málkenndina í mesta hættu, sbr. "ég er að reikna með hægu veðri..." "hafðu góðan dag" "eigðu góða nótt" (verður flökurt að skrifa þetta)  og milljón fleiri dæmi.... Ég er nokkuð góð í þessu en þarf oft að lesa mig til og þykir vænt um að fá leiðbeiningar og fræðslu. Það versta er að ég hugsa að verstu skussarnir hafi engan áhuga á svona pistlum... Jæja, þá það. Nei, aldrei að gefast upp!!!

[Eiður (IP-tala skráð) 9.5.2009 kl. 18:41]

  Þakka jákvæðar undirtektir og   athyglisverðar ábendingar og  vangaveltur. Rétt er það að  Sigrún Davíðsdóttir  er prýðilega máli farin og   vandvirkur fréttamaður. Kristinn R. Ólafssson fréttaritari á  Spáni er líka  orðsnjall, kannski stundum  aðeins um of  þannig að jaðrar við tilgerð ! Hinsvegar  kemur mér  alltaf einhver kaffitegund í hug,þegar  ég heyri í honum  nú orðið, eftir að hann  lét hafa í sig að leika í   kaffiauglýsingu,sem  mér finnst heldur hallærisleg. En Kristinn er  sannarlega  orðhagur og áheyrilegur og oft bráðskemmtilegur.

Varðandi sletturnar þá felli ég mig ekki við þær. Hversvegna þurfti umsjónarmaður tónlistarþáttar í RÚV núna rétt áðan að tala um að alllir þekktu þennan gamla góða „standard",- jasslagið góða,sem á ensku heitir „After You´ve Gone ? " Það er algjör óþarfi að troða enska orðinu „standard" inn í íslenskuna í þessari merkingu. Það hefði verið alveg prýðilegt að tala um þetta alþekkta (gull)falllega lag.

[Beggi (IP-tala skráð) 9.5.2009 kl. 19:29]

Lesið þetta:

http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2006395

 Þessi pistill á alveg eins við núna einsog þá.

[Sigurður Hreiðar, 9.5.2009 kl. 20:00]

Hét hann Pickpocket? Hét hann ekki Moneypenny eða bara Penniless? Þú stendur vaktina með sóma. Verst að svona fræði lesa aldrei þeir sem helst þyrftu þess. -- Annars get ég að mörgu leyti tekið undir með Maíju -- það eru ekki beinu og augljósu sletturnar sem eru verstar heldur málnauðgunin, eins og hún tekur dæmi um. Og mig langar að bæta við ábendingu um hársápuauglýsinguna þar sem talað er um „hárið þitt“ sem ætti auðvitað að vera „hárið á þér“.

[Jón Thorberg Friðþjófsson, 10.5.2009 kl. 03:04]

Það er slæmt að hlusta á útvarpstjóra tala um að gera gróðrarstöð upptæka, en ekki gróðurstöð. E rekki gróður alltaf gróður, hvort sem er í gróðurhúsi eða á víðavangi?

[Eygló, 10.5.2009 kl. 03:17]

Jón, ef þú átt við kannabis-gróðurhúsið, þá brosti ég líka í kampinn, við gróðrarstöðinni.  Lét þau þó njóta vafans af því að ég vonaði að þetta væri orðaleikur um gróðann sem hefði mátt fá úr gróðrinum sem þar skyldi dafna. Samt hrædd um ....

[Eiður (IP-tala skráð) 10.5.2009 kl. 09:01]

 Svo ölllu  sé  til haga haldið, Sigurður Hreiðar, þá ruglaðist þetta víst hjá mér  með nafnið. Hann heitir  Pickhard, maðurinn sá arna. En  hitt orðið   festist einhvernveginn í huga mér !!!

[Sigurður Hreiðar, 10.5.2009 kl. 15:11]

Jamm og já, ég heyrði líka þetta nafn útundan mér Pickhard, og held að ég hafi jafnvel smábrosað upphátt. En festi mér það ekki í minni frekar en hitt. En hart hefur hann pikkað - og satt að segja er ég ekki viss um að þú segir satt að nafnið hafi bara si svona ruglast hjá þér. Trúi betur að það hafi verið með nokkrum vilja gert og er gersamlega ósárt um það.

Góð kveðja.