Molar um málfar XXII

   Málblómin  spretta vel á Vefvísi, sem er mikil  amböguuppspretta. Þar mátti lesa eftirfarandi  fyrirsögn í gær:„Opnaði verslun með notuðum barnafötum". Aldrei  hef ég heyrt að  tekist hafi að opna eitt eða neitt með  notuðum barnafötum. Algengast er líklega  að nota lykla  þegar verslanir eru opnaðar. En   þeim sem samdi þessa  fyrirsögn  er fyrirmunað að kunna að nota  sögnina   að opna. Í fréttinni segir: „.....hugmynd  að  versluninni,sem opnaði  að Bæjarhrauni í Hafnarfirði í dag."  Hvað opnaði þessi  verslun ?  Það er  látið ósagt. Enda opnaði þessi verslun ekki neitt. Hún var opnuð.

    Meira af Vefvísi: „..segir  í  pistli á heimasíðu sinni að kjörsókn hafi verið afleidd". Greinilegt er að annaðhvort þekkir  skrifari  ekki orðið  afleit  eða  er ekki læs, - nema hvorttveggja sé. Á umræddri  heimasíðu stendur  nefnilega  skýrt og  skilmerkilega að kjörsókn hafi verið  afleit.

    Málblómin dafna víðar. Stundum finnst mér  eins  og  viðvaningar  fá mjög að spreyta  sig á netmiðlunum um helgar. Það á ekki  síst við um Vefmogga. Þar er í dag  frétt um sprengingu í kolanámu í Bosníu. Sagt er að  sprengingin hafi orðið í „kolanámi". Eðlilegra  væri að tala um kolanámu. Vel má þetta vera innsláttarvilla. Að vísu er  orðið  nám  gamalt heiti yfir námu,  sbr. hinn  kunna reyfara  eftir Rider Haggard „Námar Salómons konungs". Í þessari frétt  segir líka, að um sé að  ræða  „metangassprengju". Hér ruglar  skrifari saman orðunum sprengju og  sprengingu. Sprenging verður þegar  sprengja springur.

 Í íþróttafréttum    sjónvarps í kvöld bættist enn ein ambagan  við í anda  þess  að sigra  keppni ,sigra kosningar  eða  sigra leik. Í þetta  sinn var það að sigra  rall. Það  virðist erfitt að uppræta þennnan ósóma.

 Talsvert var um fréttir  af blaki í sjónvarpsfréttum kvöldsins. Til fróðleiks má  geta þess að á  færeysku heitir blak „flogbóltur". Það orð  bjó   hinn orðhagi nýyrðasmiður  Færeyinga Jóhan Hendrik  W. Poulsen  til árið  1975, þegar   færeyskt  lið var að  fara til Íslands   að keppa í  þessari  íþrótt.  Hann hafði til  hliðsjónar að  fyrri  hluti  enska  heitisins   á blaki , volleyball, er  skylt latnesku  sögninni volare  , -  að  fljúga.  Þetta  kemur   fram í bókinni Mál í Mæti, greinasafni sem  gefið var út á  sjötugsafmæli Jóhans Hendriks  árið 2004.

Athugasemdir

[Hilmar Gunnlaugsson, 15.3.2009 kl. 22:53]

Eru þetta ekki innsláttarvillur t.d. "afleidd"? Það myndi ég halda.

[jón ármann steinsson (IP-tala skráð) 17.3.2009 kl. 07:29]

Já, málvitundin er orðin "fleikí" eins og það heitir á góðri ísl-ensku.

Þú vitnar í þessa setningu á visi.is; „..segir í pistli á heimasíðu sinni að kjörsókn hafi verið afleidd". Svo skrifar þú: "Greinilegt er að annaðhvort þekkir skrifari ekki orðið afleit eða er ekki læs, - nema hvorttveggja sé."

Þarna tel ég að þú sjálfur hafir slegið feilpúst. Þú hefðir betur orðað þessa setningu svona "....þekkir skrifari ekki orðið afleitt..." því þú ert að tala um orðið sjálft en ekki beygingu þess eða kyn.

M.ö.o. upphaflega setningin er rétt orðbeygð með "afleit" en þín setning rétt með "afleitt".

Sem sagt það er afleitt að nota orðið "afleit" í þessu samhengi. 

[Eiður (IP-tala skráð) 17.3.2009 kl. 08:47]

 Sæll Jón Ármann Steinsson

Þetta er nú  eiginlega  hálfgerður útúrsnúningur hjá þér, en  þrætubókarlist  er aðal okkar þjóðar og þú sverð þig í  ættina.