Molar um málfar XXI

     Í dagskrárkynningu í RÚV  var  sagt að í tilteknum þætti yrði fjallað um  Hays kóðann. Orðabókin mín  segir, að kóði  eða kóti  sé  forritunartexti ritaður á  forritunarmáli. Það sem á  ensku  heitir Hays Code eru   ekki forritunarreglur heldur  umdeildar  siðareglur,  sem  voru í  gildi í bandaríska kvikmyndaiðnaðinum á árunum 1930 til 1968.  Á ensku er orðið  code  notað um lagabálka,  t.d.  penal code , hegningarlög,  eða um   siðareglur, code of  conduct.  Það er   röng málnotkun að  kalla   þessar gömlu bandarísku siðareglur  kóða. Kóði er allt  annað.

    Sparisjóðurinn  BYR  hefur lengi  angrað   ýmsa með    auglýsingabulli um  „fjárhagslega heilsu", það er  að  segja  góða  fjárhagsstöðu. Á íslensku er ekkert  til sem heitir   að vera  við  góða  „fjárhagslega heilsu".   Þetta er  aulaþýðing á  ensku  hugtaki. Nú hefur  komið í ljós  að  sparisjóðurinn BYR  tapaði   29 milljörðum í   fyrra og  biður  íslenska  skattgreiðendur, íslenska  ríkið um aðstoð.  Svo  notuð séu þeirra  eigin orð þá er    sparisjóðurinn  BYR  afskaplega  heilsulaus  um þessar mundir svona  „fjárhagslega  séð" eins og þeir  mundu líklega  sjálfir  segja. Hvað  skyldu  þeir  annars hafa sóað mörgum milljónum eða  milljónatugum í þessar arfavitlausu auglýsingar ?

Sömu ambögurnar ganga sífellt  aftur. Maður hnýtur um  þær hvað eftir annað. Á dv.is  í dag eru tvær  gamalkunnar afturgöngur.  Sú fyrri er  :  „..Vaka sigraði  kosningar  til ráðsins." Það  sigrar enginn kosningar. Einstaklingar  eða  samtök  sigra í kosningum  eða  vinna  kosningar.  Um þetta var  fjallað í Molum um málfar XV.  Hin ambagan er: „...rétt eftir að kjörstöðum lokar".  Formaður kjörstjórnar Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík  endurtók  svo þessa  ambögu  í  fréttum RÚV  sjónvarps í kvöld. Þetta er    rugl.  Kjörstöðum lokar ekki    frekar en  verslunum lokar, þegar enginn er gerandinn.  Rétt væri að   segja: ... rétt eftir lokun kjörstaða.Einnig mætti  segja: Rétt  eftir  að kjörstöðum var lokað,  eða  rétt eftir  að  kosningum lauk.  Fréttamanni RÚV  tókst hinsvegar að hafa  þetta   rétt í fréttum klukkan 2200. Prik fyrir það.

Fréttamaður  RÚV  sjónvarps  talaði í kvöld í frétt um prófkjör um tilfæringar á  listum, en átti  við  tilfærslur. Tilfærsla er  að  færa  eitthvað til, eða þegar eitthvað  færist   til. Tilfæringar eru hinsvegar  útbúnaður,  tæki  eða  umbúnaður. Í eintölunni    þýðir  orðið tilfæring , - aðflutningur, eitthvað sem  kemur  að notum eða  sem hjálpar. Samkvæmt orðabókinni getur orðið einnig þýtt  bardús  eða  staut.