Molar um málfar og miðla 273

   Í íslensku eru mörg föst orðasambönd. Þeir sem  skrifa og segja  fréttir  verða að kunna skil á þeim algengustu. Í  síðdegisfréttum RÚV ( Klukkan 16 00 19.03.2010) sagði fréttamaður: ... eftir  að  viðræður runnu út um þúfur á þriðja tímanum í dag. Hér er  ruglað rækilega saman tveimur  orðatiltækjum.  Það er ekkert til sem heitir að  renna út um þúfur. Hér hefði  átt að  segja, að  viðræður hefðu  farið út um þúfur,  samningamönnum mistekist að ná samkomulagi. Eða   að  sáttatilraunir  hefðu runnið út í sandinn, --  það er að segja: Ekki leitt  til niðurstöðu,ekkert orðið úr þeim, þær mistekist.

Í fréttum Stöðvar tvö (16.03.2010) var fjallað um súkkulaði,sem notað er til sælgætisgerðar hér á landi og fullyrðingar um ,að börnum væri þrælað út  við uppskerustörf þar sem kakóbaunir vaxa, en  baunirnar eru aðalhráefnið í súkkulaði. Fréttamaður  Stöðvar tvö sagði , að súkkulaðið kæmi frá svissneskum birgja.  Birgir  er fyrirtæki, sem sér öðrum fyrirtækjum fyrir aðföngum. Það beygist í eintölu birgir, birgi, birgi, birgis. Fleirtala, birgjar, birgja, birgjum, birgja.   Ekki fleiri orð um það.

 Molaskrifari er örugglega ekki sá eini, sem hrekkur svolítið við, þegar fréttaþulir   lesa einhverja vitleysu, án þess að  depla auga; hlusta ekki á hvað þeir eru að segja, heldur lesa vélrænt og hugsunarlaust. Í  sjöfréttum  RÚV sjónvarps (16.03.20120)  sagði fréttaþulur okkur, að tekist væri á um 1600 landnemabyggðir gyðinga í austurhluta borgarinnar (Jerúsalem).  Þetta er auðvitað út í hött. Byggð er byggt landsvæði, sveit eða hérað. 

    Mbl.is fjallaði  einnig um þessi átök og  sagði: Palestínumenn köstuðu grjóti að ísraelskum lögreglumönnum í austurhluta Jerúsalem í dag til að mótmæla enduropnun hinu fornu Hurva samkunduhúsi gyðinga. Hér átti að segja: ...mótmæla enduropnun hins forna Hurva samkunduhúss gyðinga...  Mbl.is  sagði líka og réttilega :  Átökin auka enn á þá spennu sem komin er upp vegna fyrirhugaðrar nýrrar landnemabyggðar Ísraela á hernumdum svæðum Palestínumanna.

 Átökin eru vegna nýrrar landnemabyggðar, en ekki vegna 1600 landnemabyggða. Það er hinsvegar svo, að í þessari nýju landnemabyggð eiga að vera  1600 nýjar  íbúðir  (1600 new homes, sagði á  fréttavef BBC 16.03.2010). Þetta  hefur  raunar  komið margsinnis  fram í fréttum undanfarna daga. Þeir, sem lesa fréttir, þurfa líka að hlusta á fréttir.

Þetta var lesið  athugasemdalaust, óbreytt,  síðar um kvöldið í seinni  sjónvarpsfréttum RÚV.

Í þættinum Íslandi í dag á Stöð tvö (15.03.2010) var rætt við Íslending,sem  rekur veitingahús í Kaupmannahöfn.  Segðu okkur  aðeins frá  konseptinu,  sagði spyrill Stöðvar tvö.  Sá sem varð fyrir   svörum   talaði um  tsjallens og aktivan part af konseptinu. Í sama þætti var frá því sagt að hér á landi  væri  byrjað  að kenna smábörnum ensku í skólum svokallaðrar Hjallastefnu. Það er svo sem  góðra gjalda  vert að börn læri  snemma erlend tungumál.  En kannski  væri  rétt að   leggja  ríkari  áherslu á  að kenna þeim  móðurmálið, áður en  byrjað er að kenna þeim erlend mál.

Af visir.is (16.03.2010): Alls hafa 28 málum lögaðila, sem grunaðir eru um brot á gjaldeyrislögum, verið vísað til Fjármálaeftirlitsins samkvæmt Gylfa Magnússyni, viðskiptaráðherra. Við þessa setningu er  að minnsta kosti tvennt að athuga. Þarna ætti að standa: Alls hefur málum 28 lögaðila ..verið vísað..  Í öðru lagi  finnst Molaskrifara  slæmt mál að segja: .. samkvæmt  Gylfa Magnússyni viðskiptaráðherra. Betra hefði verið: .. að sögn  Gylfa Magnússonar viðskiptaráðherra.  

Athugasemdir

[Haraldur Bjarnason, 20.3.2010 kl. 21:30]

Það er orðið algengt í fjölmiðlum að segja samkvæmt þessum og þessum. Þetta á ekki við og betra er að segja að sögn eða viðkomandi segir. Svo er hægt að segja samkvæmt þvi sem Gylfi....