Molar um málfar og miðla 191

  Eitt  versta drottningarviðtal, sem Molaskrifari hefur lengi  séð, var viðtalið  við  Gunnar Sigurðsson sem titlaður er leikstjóri og  sýnt  var í Kastljósi kvöldsins (03.11.2009). Gunnar lýsti sig  gjaldþrota. Fallegur spyrjandinn brosti og  brosti en ekki var spurt um neitt, sem máli skipti. Það er  gott að gjaldþrota maður  skuli geta þeyst um heiminn þveran og endilangan til að gera það  sem hann kallar heimildarmynd. Þegar talinu stuttlega var vikið  fjármögnun myndarinnar, en  hún hlýtur að kosta  milljónatug eða tvo,  voru svörin óljós og út í hött.  Nánast að góðir ónafngreindir menn hafi gefið honum pening. Hverjir fjármagna  myndina kemur auðvitað í ljós, þegar  skattayfirvöldum verður skilað skýrslu um kostnaðinn við gerð hennar, ekki satt?  --- Smáviðbót Tortola er ekki eyjar , heldur eyja, stærsta eyja eyjaklasans sem kallaður er Bresku Jómfrúareyjar.

 

Barnalán Glitnis: „Þetta er bara mitt mál” segir í fyrirsögn á  Vefdv í dag (03.11.2009), Sá málglöggi  rithöfundur og  fyrrverandi blaðamaður, Sigurður Hreiðar,  var  reyndar  búinn að benda  skrifara á í athugasemd við Mola,  ð Moggi hefði notað þetta orð með sama hætti og Vefdv  fyrir nokkrum dögum.

 Á íslensku  þýðir orðið  barnalán að  eiga efnileg börn, jafnvel hóp af  efnilegum og vel  gerðum börnum. Þetta er jákvætt,  fallegt , innihaldsríkt orð  með  góða og  gleðiríka merkingu. Það er  engin ástæða fyrir  fávísa  fjölmiðlamenn   að nota orðið barnalán  yfir  ógeðfellt  brask þar sem óprúttnir  foreldrar í sumum  tilvikum notuðu  nöfn ómálga   barna sinna   til að reyna að hagnast með vafasömum hætti, -  að ekki sé nú  meira  sagt. Svo brúka foreldrarnir bara kjaft ! 

Barnalán er ekki að veita barni bankalán.  

   

  Ást sumra fréttamanna á orðinu meðlimur  er einlæg og innileg. Kemur greinilega frá hjartans innstu rótum. Þegar fréttamaður  Stöðvar tvö (01.11.2009) greindi frá því er rússnesk herflugvél fórst og allir sem með henni voru, orðaði hann fréttina svona: Allir ellefu meðlimir áhafnarinnar fórust. Hann hefði getað orðað þetta betur á ótal vegu, eins og  til dæmis: Öll áhöfnin, ellefu manns , fórst í slysinu. Allir um borð í vélinni, ellefu manns, fórust. Ellefu manna áhöfn vélarinnar fórst í slysinu. Enginn úr ellefu manna áhöfn vélarinnar komst lífs af úr slysinu. Nei. Alltaf skulu áhafnar áhafnarmeðlimir  þurfa að koma við sögu. Einkennnilega árátta.

  Fréttir voru á báðum sjónvarpsstöðvum (01.11.2009) af siglingu risastóra lystiskipsins undir Eyrarsundsbrúna. Látið var líta út sem um háskasiglingu hefði verið að ræða. Dettur einhverjum í hug í alvöru, að finnskir skipaverkfræðingar, sem eru frægir að verðleikum, sem einhverjir hinir  færustu í veröldinni, hefðu smíðað svona tugmilljarða farkost  nema 100% öruggt væri að skipið kæmist undir brúna? Fáránleg spenna búin til úr engu. En spunakörlum eigenda tókst að láta fjölmiðla gera frétt úr þessu.

 Svo væri skemmtilegt, ef fréttamenn hættu að segja brúnnna eins og  orðið væri  skrifað með þremur eða fjórum n-um. Það er er nefnilega aðeins eitt n í þesu orði í þolfalli eintölu.. Eignarfall fleirtölu með greini er hinsvegar brúnna, en það átti auðvitað ekki við í þessu tilviki. 

  Kveikti í minningareit tileinkaðan tvíburaturnunum, sagði fyrirsögn í Vefdv (01.10.2009). Við þetta er tvennt að athuga í fyrsta lagi ætti orðið minningarreitur að vera með tveimur r-um Í öðru lagi er reiturinn  tileinkaður tvíburaturnunum eða öllu heldur þeim þúsundum er fórust í því hræðilega hryðjuverki. Fyrirsögn þessarar fréttar er  vond. Eins og reyndar fréttin öll.  

Molar um málfar og miðla 190

  Í morgunfréttum RÚV klukkan átta ( 03.11.2009) var þannig tekið  til orða við upphaf og lok frétta: Þrýstingur vex á Karzai að deila með sér völdum. Fréttin var um stjórnmálaástandið í Afghanistan. Samkvæmt málkennd Molaskrifara er þessi setning ekki rétt. Tveir eða fleiri geta deilt með sér völdum. Einn maður deilir ekki með sér völdum.

 Í Molum númer 188 var vikið að slettunni Tax Free sem tröllríður auglýsingum í vaxandi mæli. Þá var sagt ,að öll fyrirtækin við Korputorg  hefðu auglýst Tax Free um helgina. Þar er þó rétt að undanskilja verslunina Pier. Rúmfatalagerinn auglýsti aftur á móti (01.11.2009) Tax Free af öllum vörum , - ekki í fyrsta skipti. En í sama auglýsingatíma var auglýsing frá fyrirtækinu Pier sem auglýsti: Vaskurinn af öllum vörum um helgina, bæði við Smáratorg og Korputorg.   Skammstöfunin vaskur er löngu viðurkennd sem stytting á orðinu virðisaukaskattur. Það má deila um orðlagið í auglýsingunni en allavega er þetta stórum skárra. Er það annars ekki færeyski viðskiptajöfurinn , fyrrverandi beitingastrákurinn, sjóarinn og skipstjórinn Jakob á Dul sem á Pier ? Hann á reyndar Rúmfatalagerinn líka,sem í Færeyjum heitir Skemman. Þegar ég var þar, var móðir Jakobs  að afgreiða  í búðinni. Nú þarf Jakob að láta yfirmenn í Rúmfatalagernum útrýma þessari slettu. 

Molaskrifari hlustaði á  meiri hluta  sunnudagsmorgunþáttar Rásar tvö (01.11.2009). Þar var ýmislegt áheyrilegt. Tónlistin var ekki öll að mínum smekk,en hvernig í ósköpunum ætti svo að vera?  Umsjónarmaður hefur fína útvarpsrödd, og er prýðilega máli farin. Kynfræðingurinn sem fenginn var í þáttinn til að tala um eitthvað sem kallað er stefnumótamenning, sletti aftur á móti enskunni óspart. Það var hinsvegar óþarfi að segja okkur hlustendum á 20 mínútna fresti eða svo að við værum að hlusta á Sirrý á Rás tvö. Í svona þáttum  eru mörkin milli þess, sem er fréttnæmt og verðugt umfjöllunar og þess sem eru hreinar auglýsingar, oft óljós. Þarna fannst Molaskrifara auglýsingarnar full fyrirferðarmiklar. Þessi þáttur var samt allt annars og betri  en aulaflissið og kjánamasið, sem einkennir morgunþátt Rásar tvö á virkum dögum. 


Umsjónarmaður morgunþáttar Rásar tvö (01.11.2009) fór rétt með á sunnudag  er hún talaði um Karíbahaf. Fréttamaður í morgunfréttum RÚV klukkan sjö minnir mig, talaði hinsvegar um Karabíahaf sem er rangt heiti á  íslensku  á þessum  hluta heims. Hélt að búið væri að uppræta þessa villu á öllum fréttastofum, en greinilega ekki hjá RÚV.  


Í hádegisfréttum varð RÚV  enn á í messunni ( svona rétt eftir  sunnudagsmessuna.) Fréttaþulur sagði í efnisyfirliti við upphaf og aftur í  lok frétta: Stjórnarformaður CCP líst vel á... Fréttin var um að gjaldeyrishöftum hefði verið aflétt að hluta.  Þetta er grunnsskólamálfræði. Ég líst ekki vel á. Mér líst vel á. Þetta heyrir maður ótrúlega oft  í Ríkisútvarpinu, sem á að standa vörð um  tunguna.
 
 Ef einhver döngun væri í yfirstjórn stofnunarinnar væru fréttamenn skikkaðir á skólabekk til að læra íslensku. Ekki síst hvaða föllum algengustu sagnir málsins stýra.

Smágetraun í lokin : Úr hvaða fjölmiðli er þessi setning: Starfsmaður í áfengisverksmiðju í Rússlandi tókst að rústa öllum vörulager verksmiðjunnar á nokkrum sekúndum. Þetta er úr Vefdv  (02.11.2009)