Liðin tíð

 Það er liðin tíð að læknar og lyfsalar séu hæstu skattgreiðendur svo sem  áður var.  Nú eru það  sægreifar og kvótakóngar. Hvað  segir það okkur um kerfið?

Friðrik skattakóngur Suðurlands

Einfalt mál

 Mikið er nú talað um að skerða þurfi  fjárframlög til löggæslu.

Þess þarf ekki.

 Ef lögreglan  sektar alla þá sem  tala í síma í akstri og gefa aldrei stefnuljós, er málum  bjargað. Tekjur munu aukast umfram það sem þarf. Lögregla ætti séstaklega  að fylgjast með með bílum sem kosta  6 millijónir+  og  þaðan af meira.

Öflugt eftirlit um helgina

Molar um málfar og miðla CXIV

    Engu er  líkara en sumir fréttamenn vinni markvisst að því að útrýma  góðum og  gildum íslenskum orðtökum og  taka í staðinn upp aulaþýðingar  úr  ensku.  Í sjöfréttum  (27.07.2009)  RÚV  sjónvarps   var fjallað um Landsbankasukkið. Þar talaði fréttamaður um  síðasta sumar (e. last summer)  Á íslensku er  sagt í fyrra  sumar. Daginn áður var í fréttatíma  Stöðvar tvö  sagt: Mótið hófst síðasta mánudag. Mótið hófst á  mánudaginn var.

 Í fréttatíma  Stöðvar tvö (27.07.2009) sagði  fréttamaður: .. sjóðurinn þarf  tryggingu á því .. en átti   við að  sjóðurinn þyrfti  tryggingu  fyrir  því...

 Konur nokkur sagði okkur frá því að mikill jarðskjálfti yrði klukkan  23:15  þann  27.  júlí. Mörgum hefur hún ugglaust  skotið skelk í bringu. Líklega ætti það að varða  við lög að  hræða  fólk með þessum hætti. Í  fréttatíma  komst   þulur á  Stöð  tvö þannig að orði , að  konan  hefði  séð  fyrir Suðurlandsskjálftunum.  Að sjá  fyrir   einhverjum er að annast framfærslu einhvers  en að   sjá eitthvað  fyrir  er að hafa  fyrirfram  vitneskju  um að eitthvað muni gerast. Svo gerðist auðvitað ekkert.

 Í  fréttatíma  Ríkissjónvarpsins  (27.07.2009) var fjallað um umsókn Íslands  og  fleiri landa  um aðild  að ESB . Þar talaði þulur um að spyrða þessum löndum saman.  Um þetta hefur áður  verið  rætt í Molum. Rétt  hefði verið að  segja:  Að  spyrða  þessi lönd saman.

Í stuttum fréttatíma RÚV klukkan  fimm að morgni þriðjudagsins 28. júlí taldi  Molaskrifari fimm eða  sex ambögur. Þar var meðal annars  talað um skynsamar tillögur og  farsælustu leiðina  til friðs. Þarna  hefði átt að nota orðiið skynsamlegar um  tillögurnar og  farsælustu leiðina  til  friðar. Molaskrifari  er hinsvegar aldrei  til friðs  að mati sumra fréttamanna.  Það  væri  ráð  að  málfarsráðunautur RÚV hlustaði á þennan  fréttatíma með þeim sem hlut eiga að  máli og    benti þeim  á ambögurnar.

Gott var að  heyra í gærmorgun (28.07.2009)  að Morgunfrú Rásar eitt  talaði um að  klukkur kirkjunnar sem  hún nefndi hefðu hljómað á undan og  eftir morgunbæn.

Molar um málfar og miðla XCIII

 Það var svartur fréttatími  í  Ríkissjónvarpinu í kvöld. Þar rak hver fréttin  aðra  um atferli  bankabófanna, sem  forðuðu fjármunum sínum í skattaskjól víðsvegar um veröldina, þegar þeir sáu  afleiðingar afreka sinna  kristallast í yfirvofandi hruni bankanna. Svo  situr þjóðin í   skuldasúpunni  sem  þessir  20-30 menn hafa  soðið okkur.  Og allir ganga þeir lausir, --- ennþá. Mennirnir  sem  settu íslenska  samfélagið á hliðina. Sumir þeirra hafa  nú atvinnu  af  ráðgjöf. Aðrir  kenna  ungu fólki  fjármálafræði. Svei attan !

 Sömu ambögurnar aftur og aftur ! Auglýsingabæklingi frá ELKO var stungið inn um bréfalúguna hjá mér (27.07.2009) í morgun. Þar stendur á  forsíðu: Verslaðu GSM símann þinn í ELKO. Þar með  fór sá  bæklingur í endurvinnslubunkann. Það verslar enginn síma. Sumir kaupa síma.

  Í Molum hefur  stundum verið rætt um ofnotkun þolmyndar. Í grein í Morgunblaðinu (26.07.2009) segir um hlut í fyrirtæki: Sá hlutur hefur  nú verið keyptur af okkur  aftur.. Hér er notkun þolmyndar ógóð því merkingin verður óskýr.  Þetta getur  bæði þýtt: Við höfum  selt  hlutinn, þ.e. einhver hefur  keypt hann  af  okkur  eða  við höfum keypt  hlutinn  aftur.  Af lestri greinarinnar er ljóst  þau sem  þarna  tala  hafa keypt hlutinn í fyrirtækinu að  nýju. Enn segir  Molaskrifari:  Germynd er  alltaf betri Við höfum nú keypt  hlutinn aftur.  Skýrt og skilmerkilegt.

Í leiðara Morgunblaðsins (27.07.2009) stendur: Rétt eins mætti færa  rök að því að að  erfiðara yrði að tudda á ríki,sem stæði í aðildarviðræðum við Evrópusambandið. Tudda á.  Í orðabók má  finna orðið  tuddast, óformlegt íþróttamál. leika  gróft,sýna tuddaskap í leik.  Að tudda á  er barnamál rétt eins og að klessa á .  Nú er leikskólamálið komið í leiðara Moggans.

 Í  sjöfréttum  RÚV (27.07.2009) var sagt frá skemmtiferðaskipi sem sigldi á  hval á og  drap hann.  Hékk  hvalurinn svo á perustefni skisins  uns  það kom í höfn í Vancouver. Tvísagt var að  skipið hefði lagt að höfn í Vancouver. Skip koma í höfn.   Skip leggjast að bryggju. Skip liggja við bryggju. Skip leggjast  ekki að höfn. Á vef  RÚV  sama  dag er einnig  fjallað um þennan atburð: Þar segir: ..en 22 metra dauður langreiður sat fastur á stafnkúlu skipsins. Við þetta er tvennt  að  athuga. Langreyður er ritað með y ekki i  og langreyður er kvenkynsorð. Þessvegna  hefði átt að    skrifa: .. 22 metra langreyður  sat  föst..  Hinsvegar   finnst mér  stafnkúla vera  mun falllegra orð en perustefni,sem ég notaði.

Það var skemmtilegt að hlusta á gengna þingskörunga  í  Andrarímum, Guðmundar Andra Thorssonar, á rás eitt  í RÚv á sunnudagskvöld (26.07.2009). Flutt var  efni úr þætti  Indriða G. Þorsteinssonar, ritstjóra og rithöfundar , Sitt sýnist hverjum, frá  árinu 1965. Þar töluðu þeir  Bjarni Benediktsson, Lúðvík Jósefsson og Eysteinn Jónsson um þá kosti  sem þingmaður  þyrfti að vera prýddur,  eða  hverskyns   nám  eða  störf  væru bestur undirbúningur  fyrir þingmennsku. Allir  voru þeir góðir, en að hinum ólöstuðum fannst mér  Bjarni bestur. Vona  að þingmenn Sjálfstæðisflokksins hafi verið að hlusta.

 Allir  töluðu   þessir  stjórnmálaforingjar  einstaklega vandað mál.  Í flestum meginatriðum  voru þeir reyndar sammála. Eysteinn  sagði að þingmenn  þyrftu að vera  vel máli  farnir. Besta leiðin  til að tileinka  sér gott málfar  væri að lesa og lesa  vandaða  texta og leggja  sig  eftir að  ræða  við þá sem hefðu gott   tungutak, þá  væri  víða að  finna ef  vel  væri leitað.  Með þessu átti  Eysteinn örugglega  við að  slíkt  fólk væri  ekki einungis  að finna meðal  langskólamanna  heldur og  ekki síður  meðal alþýðu þessa lands  til  sjávar og sveita. Orð að sönnu. Öllum þessum mönnum var ég persónulega kunnugur. Bjarna þó minnst,

 

Molar um málfar og miðla CXII

 Í yfirliti hádegisfréttatíma  RÚV (25.07.2009) var sagt  frá   því að eldur hefði kviknað í þaki íþróttahúss fatlaðra við Hátún. Sagt var að slökkviliðið hefði náð góðum tökum á  eldinum. Þetta finnst mér  einkennilegt orðalag. Góðum tökum?  Líklega var átt við að slökkviliðsmenn hefðu náð tökum á  eldinum. Þetta orðalag var  ekki notað í sjálfri fréttinni. Í fréttatíma  Stöðvar tvö sama  dag var  fjallað um þennan eldsvoða og sagt: Allar stöðvar slökkviliðsins voru á  svæðinu. Þetta  er ruglað  orðalag. Nær  hefði verið  að segja:  Lið frá  öllum  slökkvistöðvum á höfuðborgarsvæðinu barðist við  eldinn.

Í sama fréttatíma  var talað um Litháena. Við köllum þá  sem  búa í Litháen Litháa, ekki satt?

Í  sexfréttum RÚV  var (aldrei þessu vant!) fjallað um Icesave. Þá var   sagt: .. sem nú er í umfjöllun þingsins. Ekki  kann ég  við þetta  orðalag. betra hefði mér fundist: ... sem  nú er  til umræðu á  Alþingi.

Úr Vefdv (25.07.2009):Veitingastaðurinn sem um ræðir heitir Claim Jumper og er hann víðsvegar um Bandaríkin. Það var og. Ekki getur  einn veitingastaður  verið víðsvegar um Bandaríkin.  Hér hefði  t.d.  átt að segja. Veitingastaðir með því nafni eru víða í Bandaríkjunum.

Fyrirsögn af Vefvísi (25.07.2009): Landhelgisgæslan siglir til móts við hollenska skútu.  Landhelgisgæslan siglir ekki, heldur  eitt af varðskipum Landhelgisgæslunnar.

Eyjubloggari skrifar (26.07.2009): Egill Helgason rifjar upp þrjú vond mistök í kjölfar bankahrunsins: Mistök er fleirtöluorð, rétt eins og verðlaun. Þessvegna  hefði þessi ágæti bloggari átt að  segja: E.H.  rifjaði upp þrenn vond mistök.

Molar um málfar og miðla CXI

Úr Morgunblaðinu (25.07.2009) um vvopnaðan mann sem  gekk  berserksgangs vestur á Barðaströnd: Vel gekk að tryggja ástandið á vettvangi og gistir maðurinn nú í fangageymslu lögreglunnar á Vestfjörðum ...Vonandi hefur ástandið ekki verið tryggt hjá Sjóvá. Þetta er l   dæmigert löreglumálfar  , aulaþýðing úr  ensku. Vettvangur  er líka vinsælt  lögguorð. Vettvangur þýðir náttúrulega bara  , á staðnum, Af hverju ekki segja: Vel  gekk að  afvopna manninn, vel gekk að yfirbuga manninn. Svo færi líka betur á að segja:  maðurinn gistir nú  fangageymslu lögreglunnar...

Sama orðalag er í frétt um þennan  atburð í VefDV sama dag. Þar segir líka: Óskaði lögreglan á Vestfjörðum eftir aðstoð sérsveitar ríkislögreglustjóra sem naut aðstoðar þyrlu Landhelgisgæslunnar við að komast á vettvang. Naut aðstoðar þyrlu ! Af hverju ekki : Fór vestur með þyrlu Landhelgisgæslunnar ?

Blaðamenn eiga ekki  nota hrátt  það sem  segir í  illa orðuðum tilkynningum lögreglunnar. Það er bara leti.Fréttin um þennan sama  atburð á Vefvísi er fín. Sá sem gekk  frá henni  til birtingar féll ekki í málfarspytti löggunnar. Prik fyrir það. Fréttin um  þetta er líka fín og vel orðuð á vef RÚV, sem auðvitað  fær einnig  prik.

Í auglýsingu í RÚV sjónvarpi (23.07.2009) var sagt:  Ferskleiki er okkar fag.  Þetta  er  auðvitað  bull . Ferskleiki  er ekki   fag. 

Í hádegisfréttum RÚV (21.07.2009) var  sagt  frá  sólmyrkva. Þá  mátti heyra: ..ber þeim ekki góða  söguna.  Íslensk  málvenja  er að tala um að  bera einhverjum vel  söguna.

Fyrirsögn í Viðskiptablaði Morgunblaðsins (23.07.2009)  vakti athygli Molaskrifara. Fyrirsögnin er  svona: Smærri hluthafar undirseldir þeim stærri.  Ég hnaut um þetta vegna  þess að mér  fannst þetta einlkennilegt orðalag þótt ég þættist fara nærri um við hvað  væri átt.   Ég las  fréttina undir  fyrirsögninni, en var litlu nær. Þá  var að leita á náðir Íslenskrar orðabókar.  Undirseldur, - undirorpinn, háður. Sem  sagt  hárrétt, en  næsta viss er ég  um  að þetta  hefur vafist fyrir  fleirum en mér.

Í  sjöfréttum RÚV  sjónvarps (23.07.2009)  var formaður Sjálfstæðisflokksins  spurður  hvað hann vildi að kæmi í stað Icesave. Hann  kom ekki nálægt því að  svara spurningunni en talaði nokkuð lengi út og suður. Ekki virtist hvarfla að fréttamanni að   ganga eftir  svari, fylgja spurningunni eftir. Kannski var fréttamaður ekki að hlusta á svarið. Það gerist oft.. Ekki erum  við eigendur  RÚV ánægðir með  slíka  frammistöðu. Of oft er eins og fréttamenn hlusti ekki á svar viðmælanda síns, -  þeir eru of uppteknir   að hugsa um næstu spurningu. Ekki er heldur hægt að kalla þetta fagmennsku.

Jónas Kristjánsson skrifar á bloggi sínu (25.07.2009): Alls nemur tjónið af völdum örfárra sjálfstæðismanna 1000-1500 milljörðum. Meira en þjóðarbúið stendur undir.

 Svo  sjáum við og heyrum þingmenn Sjálfstæðisflokksins á Alþingi  hafa í frammi fíflagang í þingsal, málþóf og rugl  og  freista þess að gera sem mestan óskunda, þegar verið er að  reyna  að bjarga því sem bjargað verður  eftir  næstum tveggja áratuga óstjórn þeirra,l -   lengst  af í slagtogi með  Framsókn. 

Molar um málfar og miðla CX

Í DV (22.07.2009)  eru nokkrar  síður  helgaðar  Vestfjörðum. Þar er  greinarkorn um það er   sjóræningjar rændu sýslumanninum á Rauðasandi. Fyrirsögnin er  reyndar í  óþarfri þolmynd. Germynd er alltaf betri. En undirfyrirsögnin er undarleg:  Í  Sjóræningjahúsinu á  Patreksfirði eru rifjaðar upp viðkomur sjóræningja fyrir uppátæki þeirra.  Þessi  setning er mér  gjörsamlega  óskiljanleg.  Í henni er ekki heil hugsun.   Í greininni segir, er fjallað er um  fjölgun ferðafólks á  Vestfjörðum:  Við  stefnum að árvissum stíganda í efni  og  því að stækka  sýninguna... Þessi setning er lítið betri en undirfyrirsögnin.

Of algengt  er að  sjá orðið  verð  notað í fleirtölu  í auglýsingum. Verð er eintöluorð. Gott verð. Ekki  góð  verð.  Nú hefur  nýtt orð  bæst í þetta  fleirtölufár í auglýsingum. Húsgagnahöllin  auglýsir: Alvöru afslættir. Molaskrifara  finnst  að   rétt eins og  verð , sé  afsláttur   eintöluorð.

Í tíufréttum RÚV sjónvarps (22.07.2009) var  fjallað um ábyrgð Íslands á margnefndum Icesave bankareikningum í Bretlandi. Þrisvar sinnum, já, þrisvar  sinnum ,  var  sagt að ábyrgð  Íslands  væri óafturkræfanleg !   Það  er  óafturkræft  „sem ekki er unnt  að krefjast (taka)  aftur", eins og  segir í Íslenskri orðabók. Molaskrifari gerðist svo djarfur að senda  Fréttastofu RÚV (þessari sem  við eigum öll samkvæmt  auglýsingaherferðinni) svohljóðandi   vinsamlega ábendingu skömmu  eftir fréttir: Í  tíu fréttum var þrísagt  að ábyrgð Íslands á   Icesave  reikningunum  væri  óafturkræfanleg. Þetta er ástæðulaust nýyrði. Óafturkræf  hefði  nægt. Ekki getur þettatalist ókurteisi. Ekkert  svar, ekki frekar en fyrri daginn. Enda kemur okkur eigendum þetta  ekkert við og við  eigum ekki að vera með nöldur  eða  afskiptasemi. Við eigum bara að þegja  og  hlusta með lotningu á það sem  við okkur  er  sagt.

 Sá orðhagi Stefán Jónsson fréttamaður, rithöfundur og þingmaður  bjó  til nýyrði um þá  sem  fyllast  hofmóði við það eitt að setjast  við hljóðnema. Hann sagði að þeir  væru með míkrófónbólginn haus. Það er ástæða til að halda því til haga. Hofmóður er dramb.

Ég skal kýla þig á .....

   Það er of algengt að  heilbrigt fólk,sem  nennir ekki að ganga  fáeina metra  leggi í bílastæði sem  eru sérmerkt  fötluðum og  eru  nálægt inngangi ýmissa verslana og  fyrirtækja.  Þessi  stæði eru rækilega merkt  og  þarf enginn að velkjast í vafa um  hverjum þau eru ætluð. Þeir sem mega nota þessi  stæði  eru með  sérstakt  spjald  við  framrúðu bifreiðarinnar sem gefur það  til kynna.

 Á fimmta  tímanum í dag var tveimur  bifreiðum  lagt ólöglega  í bílastæði fatlaðra við  dyr  Bónusverslunarinnar við Reykjanesbraut í Hafnarfirði.  Sá sem þetta  skrifar hefur það  fyrir  reglu að  gera  athugasemd  við ökumenn bíla  sem  misnota þessi  bílastæði , ef  kostur er , og taka mynd  ef myndavélin er í vasanum.

    Konan sem  sat undir  stýri NA 180  sagðist mundu  færa  sig , ef  einhver  fatlaður  kæmi. Þegar ég  tók upp myndavélina  ákvað hún að  færa  bílinn.

  

Viðbrögð  konunnar sem ók  hinum bílnum  TF008    voru á annan veg , því  hún hreinlega ærðist, er ég mundaði  myndavélina ,- ekki skal  tíundað allt sem hún sagði  en hún   spurði hvað mér  kæmi þetta  við og  sagði  svo:  „Ég skal  kýla þig á kjaftinn , helvítis hálfvitinn þinn". Að þessu urðu allmargir vitni.

 So vill  til að í fjölskyldu minni er fatlaður einstaklingur  og því veit ég að það skiptir miklu máli að þessi bílastæði séu ekki misnotuð. Ég mund því halda áfram að  gera athugasemdir  við þá  sem  með þessum hætti níðast á fötluðu  fólki. Það er eiginlega borgaraleg skylda.

Molar um málfar og miðla CIX

 Í tíu fréttum RÚV  sjónvarps (21.07.2009)  var sagt: Davíð Bragi Konráðsson fornleifafræðingur  brá í brún þegar... Betur hefði  fréttamaður sagt: Davíð Braga Konráðssyni fornleifafræðingi  brá í  brún þegar..  Í sama fréttatíma  var sagt að Icesave málið væri  þungt á  fæti. Rugl. Kannski mætti   segja málið  þungt í vöfum, eða bara erfitt viðfangs.

 Af Vefdv (21.07.2009): ..þar sem gerðar eru athugasemdir við hjólbarða konunnar ...   Það sem  blaðamaður á  við er að gerðar hafi verið athugasemdir  við hjólbarðana  á  bíl konunnar.  Varla hefur konukindin verið á hjólbörðum.

Hvenær rífur þingmaður trúnað? Þannig  spyr bloggari á Moggabloggi. Þjóðin veit að margir þingmenn rífa kjaft. Bloggari  er ekki   góður í stafsetningu. Hann  hefði átt að  skrifa: Hvenær  rýfur þingmaður trúnað?  Rýfur af að rjúfa.

Venjuleg og algeng  ambaga í Vefmogga (22.07.2009): ..á flugvellinum í Toronto hafi heyrst tilkynnt í hátalarakerfinu að þeir sem hefðu keypt áfengi á vellinum væri ráðlagt að skila því.  Hér ætti  auðvitað að standa: ..að þeim sem hefðu keypt áfengi á vellinum væri ráðlagt að skila því.

Fyrirtækið Rekkjan og  auglýsingasmiður þess  halda áfram að misþyrma móðurmálinu í heilsíðuauglýsingum í  dagblöðunum  (Fréttablaðið 22.07.2009) þar sem  auglýst  eru svo kölluð  þrýstjöfnunarsvampsrúm.  Ef   fyrirtækið  væri að  auglýsa trérúm  hétu þau  væntanlega trésrúm í samræmi  við þetta! Að þessu hefur  raunar verið  vikið áður í Molum.

 

Molar um málfar og miðla CVIII

Af Vefvísi (20.07.2009):  Hestakerra sem var í eftirdragi pallbifreiðar valt á hliðina í Hveradalabrekku á sunnudagskvöldinu en í kerrunni voru þrír hestar.Samkvæmt lögreglunni á Selfossi sluppu hestarnir ómeiddir. Vitni sagði að kerran hefði farið að rása að aftan í dráttarbifreiðinni og það varð til þess að hún valt. Einstaklega  lipurlega og  fagmannlega skrifað,   ekki satt ?  

Meira af Vefvísi (21.07.2009):  ..þegar önnur árin brotnaði og báturinn fór að reka út á vatnið undan vindstrekkingi.  Hvað  fór  báturinn að reka út á  vatnið? Hér  ætti að  standa:...og bátinn fór að reka út á vatnið.  

Enn meira af Vefvísi (21.07.2009):  Fjórir einstaklingar voru um borð í bíl sem fór út af veginum ..Um borð í  bíl?  Af hverju  ekki bara í bíl?

Stundum ættu fréttamenn  að  skýra orð sem koma  fyrir í fréttum. Í frásögnum af eldsvoða á  Akureyri var talað um að  eldur hafi  verið í reiðingi  milli þilja.Ekki er  ég viss um að  allir  hlustendur/lesendur hafi vitað að reiðingur er: Dýnur eða torfur (úr seigum grassverði eða melgrasrótum) undir klyfbera á áburðarhesti (torfa og framanundirlag þvert yfir hestinn og  dýna  á hvorri hlið) Íslensk orðabók,bls. 1174. Þar er líka  fín skýringarmynd.  Mjög algengt  var á árum áður  að  nota  reiðingstorfur  til  einangrunar útveggja  í  timburhúsum.  

Kunnur bloggari, háskólamenntaður,  skrifar (21.07.2009): Höfundur Staksteina finnst að verið sé að gera einfalt mál flókið. Hér ætti  auðvitað að standa  Höfundi  finnst ,eða  höfundur  telur.

 Þegar þrettán mínútur  lifðu af leiknum,  sagði íþróttafréttamaður (20.07.2009) Stöðvar tvö. Ekki  fellir  Molahöfundur sig  við þetta  orðalag. Af hverju ekki: Þegar þrettán mínútur  voru til leiksloka ? Íþróttafréttamaður  RÚV sjónvarps sagði (21.07.2009) í þáttarlok:  Við sjáumst aftur í næstu viku, þangað til,  verið þið  sæl !

 Í sjónvarpsfréttum RÚV  (20.07.2009)    var  talað um að eiga í  fullu fangi með eitthvað. Þannig  hef ég  aldrei  heyrt til orða  tekið.  Venjulega er  talað um að  eiga  fullt í fangi með e-ð,  eiga í erfiðleikum með  e-ð.  Á sama vettvangi (21.07.2009) var   verið að  segja frá  neðansjávarfjalli  í grennd  við Ísland og  var   sagt að fjallið væri með  flötum  gíg á  toppnum.  Flatur  gígur? Það vefst fyrir mér  að skilja það.

Í fréttum Stöðvar 2 (21.07.2009) var fjallað um  svokallaða  svínaflensu og Íslendinga sem  sýkst hafa. Þá  sagði fréttamaður: Þrjú tilfellanna hafa ekki ferðast  erlendis.  Fáránlegt orðalag. Tilfelli á  ferðalagi!!!