Molar um málfar og miðla 1938

  

MARG UMRÆDDUR VIÐTENGINGARHÁTTUR

Molavin skrifaði (27.04. 2016): ,, Enn heldur Fréttastofa Ríkisútvarpsins áfram að misþyrma viðtengingarhætti. Þessi þráláta misþyrming móðurmálsins sýnir einbeittan brotavilja. "Ný lög takmarki framkvæmdir sveitarfélaga" segir í fyrirsögn fréttar Rúnars Reynissonar (27.04.2016) og mætti ætla af henni að hvatt sé til þess að dregið verði úr framkvæmdum. Við lestur kemur í ljós að um er að ræða varúðarráðstöfun á þenslutímum og því ætti að standa: "Ný lög gætu takmarkað framkvæmdir..." Úr því málfarsráðunautur stofnunarinnar hefur tíma aflögu til að sinna aukavinnu í þáttargerð á laugardögum ætti henni ekki að vera skotaskuld að verja einhverjum tíma til að leiðbeina fréttamönnum um málfar á virkum dögum”. Þakka bréfið , Molavin.  Reyndar hefur málfarsráðunautur nýlega  fjallað um viðtengingarhátt í Málskoti á Rás 2 og  boðað frekari umfjöllun. Látum málfarsráðunaut njóta sannmælis.  En   ekki er víst að móttökuskilyrðin séu allsstaðar í góðu lagi hjá þeim sem mest þurfa á að halda.  

 

KANADAMAÐURINN

T.H.  skrifaði (27.04.2016) og vísaði til fréttar á dv.is: http://www.dv.is/frettir/2016/4/26/myrtur-filippseyjum-thetta-var-kaldrifjad-mord/

Í fréttinni segir:  "Kanadamanni sem haldið hafði verið í gíslingu um hríð af herskáum íslamistum á Filippseyjum, er látinn en hann var tekinn af lífi."
T.H. bætir við: ,,Kanadamanni ... er látinn!
Jæja, það var þó ekki Hornafjarðarmanni!
Betra svona:
Kanadamaður, sem haldið hafði verið í gíslingu um hríð, af herskáum íslamistum á Filippseyjum, er látinn, en hann var tekinn af lífi.”

 Vissulega  betra. Ekkert eftirlit. Enginn les yfir. Þakka ábendinguna, T.H. . 

MÁLTILFINNING FRÉTTABARNA

26. skrifaði Molum (26.04.2016):,, Þetta er úr frétt í Vísi í dag: ,,Múslimar halda friðarþing í Reykjavík:

Þeim greinir frá öðrum múslimum af því leyti að þeir trúa því að stofnandi stefnunnar Mirza Ghulam Ahmad (1835-1908)  hafi verið  sá spámaður sem Kóraninn vísi til ...”

 Hann spyr: ,,Er ekki snefill af máltilfinningu hjá fréttabörnunum?”  Í þessu  tilviki, S,  og alltof mörgum öðrum er svarið NEI. Enginn les yfir. Enginn leiðbeinir.   Þakka bréfið.

http://www.visir.is/muslimar-halda-fridarthing-i-reykjavik/article/2016160429198

 

UNDARLEGUR SAMANBURÐUR

Í hádegisfréttum Ríkisútvarps (27.04.2016) var frá því greint að Kínverjar hefðu keypt ástralskt fyrirtæki, sem væri stærsti nautakjötsframleiðandinn í Ástralíu og spildan sem fylgdi fyrirtækinu væri meira en  100 þúsund ferkílómetrar , - á stærð við Írland,  tvöfalt  stærri  en Danmörk. Írland er 85 þúsund ferkm. og  Danmörk 43 þúsund ferkm.  Þetta er  dálítið undarlegur samanburður. Rétt er að landið, sem þetta fyrirtæki ræður  yfir er um 100 þúsund ferkílómetrar , þar af er  einn búgarður, ein jörð,  70 þúsund ferkílómetrar eða á stærð   við Írland.  Heildarland  fyrirtækisins, sem Kínverjar voru að kaupa sig inn í, er að  flatarmáli álíka  stórt og Ísland sem er 103 þúsund ferkílómetrar. Eða á stærð við Kentucky-ríki í Bandaríkjunum sem er  104 þúsund ferkílómetrar.

 

ENDURTEKIÐ EFNI

Aftur og aftur  heyrir maður sömu staðaheitin borin  rangt fram í útvarps/sjónvarpsfréttum. Síðast í fréttum Ríkissjónvarps á þriðjudagskvöld (26.04.2016). Enn  einu sinni var skýru  k-ái bætt inn í nafn  ríkisins Connecticut í Bandarríkjunum. Þar á ekki að  vera neitt k –á. Réttur framburður er: /konn-NE-tti-köt/ eins og heyra má hér: http://inogolo.com/pronunciation/Connecticut

Þetta er ekkert flókið, en skrítið að heyra sömu villuna aftur og aftur. Hefur nokkrum sinnum verð nefnt í Molum.  Séu fréttamenn í vafa um réttan framburð erlendra nafna  tekur aðeins nokkrar sekúndur að finna réttan framburð á netinu.

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

 

Molar um málfar og miðla 1937

VEÐRUN ALMANNATRAUSTS

Lesandi benti Molaskrifara á þessa frétt á mbl.is (27.04.2016) og sagði, -  ,,Hefði ekki verið betra að birta frumtextann. Þetta er óskiljanlegt”. Fréttina er rétt að birta í heild: ,, Lög­reglu­stjór­inn í Suður-Jór­vík­ur­skíri í Bretlandi var leyst­ur frá störf­um í dag „í kjöl­far aðdrag­ana og út­gáfu Hills­borough úr­sk­urðar­ins“ hvers niðurstaða var að lög­regla bæri hluta ábyrgðar­inn­ar á slys­inu á Hills­borough leik­vang­in­um í Sheffield árið 1989 þar sem 96 áhang­end­ur Li­verpool létu lífið.

Lög­reglu­mála­stjóri Suður-Jór­vík­ur­skír­is, Alan Bill­ings, sá kjörni full­trúi sem fer með mál­efni lög­regl­unn­ar á svæðinu sagðist ekki hafa átt neinna annarra kosta völ en að leysa Dav­id Crompt­on frá störf­um „á grunni veðrun­ar al­manna­trausts.“ Molaskrifari þakkar ábendinguna. Enginn fullorðinn á vaktinni?  Molaskrifara varð á að hugsa: - Hvað hefði Matthías sagt?

http://www.mbl.is/frettir/erlent/2016/04/27/rekinn_vegna_hillsborough/

LÆRISVEINARNIR FRÁBÆRU

 Sigurður Sigurðarson sendi Molum eftirfarandi (25.04.2016): ,,Lærisveinar Alfreðs Gíslasonar unnu frábæran sigur gegn Spánarmeisturum Barcelona, 29:24, í fyrri leik liðanna í átta liða úrslitum Meistara- deildar Evrópu í handknattleik í gær. Það var boðið upp á frábæran leik í Sparkassen-höllinni þar sem Kiel hafði undirtökin nær allan tímann. Staðan eftir fyrri hálfleikinn var 16:12, Kiel í hag, en strákarnir hans Alfreðs léku frábæran varnarleik með danska landsliðsmarkvörðinn Niklas Landin í fantaformi á milli stanganna.

 

Ofangreind tilvitnun er úr íþróttasíðu Morgunblaðsins 25. apríl 2016, sem Guðmundur Hilmarsson, blaðamaður, skrifar. Við þetta nafnorðastagl er hægt að gera nokkrar athugasemdir.

Leikmenn Kiel eru ekki lærisveinar þjálfarans, ekki frekar en Guðmundur er lærisveinn ritstjóra sinna. Á lærisveinum er þó klifað í mörgum íþróttafréttum Moggans og er þörf á að því linni enda röng notkun á orðinu. 

Í öllum þessum þremum málsgreinum er klifað á að eitthvað hafi verið „frábært“. Svona suð nefnist nástaða og er ekki til fyrirmyndar. 

 

Loks má nefna nafnorðastílinn. Fer ekki betur á því að skrifa að leikmenn verjist heldur en að leika varnarleik? Jú, vissulega þarf að hugsa betur um það sem er ætlunin að skrifa og taka sér tíma til að orða það betur. Vandinn er sá að margir blaðamenn, ekki bara íþróttafréttamenn, kunna ekki eða vita ekki hvernig hægt er að tjá hugsanir og viðburði á fjölbreyttan hátt.” Molaskrifari þakkar Sigurði þarfar ábendingar. Gott er að eiga góða að.

 

 

HANN ,HÚN EÐA HVAÐ?

Af mbl.is (25.04.2016) : ,, Viðkom­andi æst­ist enn frek­ar við að fá ekki að fara með vél­inni svo grípa varð til þess ráðs að flytja hana á lög­reglu­stöð til vist­un­ar þar til af hon­um bráði.” Þarna hefur fréttaskrifari eitthvað ruglast í ríminu! http://www.mbl.is/frettir/innlent/2016/04/25/fekk_ekki_ad_fljuga_vegna_olvunar/

 

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

Molar um málfar og miðla 1936

RUGLINGUR

Í þessari frétt á mbl.is (26.04.2016) kemur fram að blaðamaðurinn, sem skrifar fréttina þekkir ekki, muninn á forsætisráðuneytinu og skrifstofu forseta Íslands. Skrifstofustjóri forsætisráðuneytisins er tvisvar nefndur í fréttinni og raunar nafngreindur einu sinni, þegar spurningum er beint til forseta Íslands. Til forsetaskrifstofu. Þetta mun hafa verið leiðrétt er leið á daginn. http://www.mbl.is/frettir/innlent/2016/04/26/olafur_ragnar_ekki_motad_afstodu/

Þetta vekur spurningar um hvaða kröfur séu gerðar til nýliða um þekkingu á stjórnkerfinu.

 

SAFNAÐ FYRIR BÖRNUM

Úr frétt á mbl.is (25.04.2016): ,, Hann hafði ætlað sér að vera á sjó í fimm mánuði og safna pen­ing fyr­ir börn­um í neyð. “

Æ oftar sér maður  eintölu myndina pening í fréttum. Þetta hefur fram til þessa verið að mestu bundið við óformlegt talmál. , ,,Ég á engan pening” – Ég er blánkur. Hér hefði betur verið sagt: ,, Hann hafði ætlað sér að vera á sjó í fimm mánuði og safna fé fyrir börn í neyð, handa börnum í neyð.”. Að safna peningum fyrir börnum, er eiginlega að safna peningum til að kaupa börn. Sjá: http://www.mbl.is/frettir/erlent/2016/04/25/aetladi_ad_hlaupa_til_bermuda/

 

ENN UM VIÐTENGINGARHÁTT

Ótrúlega algengt er að þeir sem skrifa fréttir séu illa að sér um notkun viðtengingarháttar. Dæmi af hringbraut. is (24.06.2016): Prófessor: Fólk ofmeti sigurlíkur ÓRG. Er prófessorinn að hvetja fólk til að ofmeta sigurlíkur ÓRG. Nei. Hér ætti að standa: Prófessor: Fólk ofmetur sigurlíkur ÓRG . http://www.hringbraut.is/frettir/professor-folk-ofmeti-sigurlikur-org

 

 SMÆLKI

* Í fréttum Stöðvar tvö (23.04.2016) var talað um fimm meðlimi sömu fjölskyldu. Betra hefði verið og einfaldara að segja, - fimm úr sömu fjölskyldunni.

* Í sama fréttatíma sagði fréttaritari Stöðvar um hótelbyggingu í Öræfum að þar væri engu til sparað. Ótrúlega oft er farið rangt með þetta. Venja er að segja ekkert til sparað. Hinsvegar er sagt engu til kostað.

* Enn skal vitnað til sama fréttatíma. Þar var talað um að kjósa með áframhaldandi veru í Evrópu í þjóðaratkvæðagreiðslunni .... Það er ekki kosið í þjóðaratkvæðagreiðslum. Þar eru greidd atkvæði með eða móti. Reyndustu fréttamenn rugla þessu saman.

* Í fréttum Ríkissjónvarps þetta sama kvöld var sagt að fjögurra ára gamall breskur prins hefði átt fund með bandarísku forsetahjónunum, Michelle og Barack Obama! Ja, hérna.

* Í sjónvarpsdagskránni á vef á vef Ríkisútvarpsins var þessi liður á dagskrá á laugardagskvöld: Kórónan Hola - Hinrik V - Hollow Crown - Henry V. Hversvegna stór stafur í hola? Hefði ekki verið nær að tala um kórónuna innantómu?

* Í hádegisfréttum Bylgjunnar (24.04.2016) talaði fréttamaður um ræðismannaskrifstofu Hollands í Tyrklandi. Það heitir ræðismannsskrifstofa , ekki ræðismannaskrifstofa.

* Í fréttum Ríkisútvarps klukkan 16 00 (24.04.2016) var sagt frá rútuferðum frá Keflavíkurflugvelli norður í land. Sagt var að ferðirnar hefðu viðkomu á .. og í Húnvatnssýslum. Ferðir hafa ekki viðkomu. Segja hefði mátt , - með viðkomu á ...  

* Í fréttayfirliti Bylgjunnar á hádegi (25.04.2014) var talað um að knýja fram úrslit um. Knýja fram úrslit, hefði dugað. Ekkert um.

* Af forsíðu mbl.is (25.04.2016): ,,Lang­stærst­ur hluti starf­semi minn­ar er utan Íslands. Þetta seg­ir Ólaf­ur Ólafs­son, aðal­eig­andi Sam­herja.”Eitt er Samherji, annað Samskip!

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

Molar um málfar og miðla 1935

EKKERT LÁT Á AMBÖGUNUM

K.Þ. skrifaði Molum (23.04.2016) og benti á þessa ambögu á

vefnum Pressan – eyjan.is

"... þar sem skoðanakannanir hafa verið óafgerandi í báðar áttir."

Ambögurnar í þessari frétt eru reyndar fleiri.

http://eyjan.pressan.is/frettir/2016/04/23/obama-segir-breta-fara-aftast-i-rodina-ef-their-segi-sig-ur-esb-farage-obama-er-ad-rifa-nidur-bretland/

 Hann bætir við: ,,Ekki virðast vera nein takmörk fyrir ambögunum!”

Molaskrifari þakkar ábendinguna.

 

UPP ÚR ÖLLU VELDI

Miklu skiptir að rétt sé farið með orðtök, sem eru gömul og gróin í málinu. Í Fréttatímanum (22.-24.04.2016) segir í frétt um hækkun húsaleiguverðs: ,,...og leiguverð hefur rokið upp úr öllu veldi”.

Hér hefði fréttamaðurinn átt að skrifa , - ... og leiguverð hefur rokið upp úr öllu valdi-  ekki veldi. . Með öðrum orðum, - leiguverð hefur hækkað mjög mikið. Orðið veldi getur fyrir utan vald, yfirlæti , verið hugtak eða tákn  í stærðfræði  lítill tölustafur fyrir aftan stærri tölustaf, sem sýnir hversu oft tiltekin tala er margfölduð með sjálfri sér.

 

KJÖRSTÖÐUM LOKAÐI!

Í kvöldfréttum Ríkissjónvarps (24.04.2016) sagt frá kosningum í Serbíu. Kjörstöðum lokaði í Serbíu fyrir stundu, sagði fréttamaður. Molaskrifara rámar í að hafa heyrt þessa ambögu áður. Hvernig dettur fólki í hug að taka svona til orða? Að einhverju loki ? Kjörstöðum var lokað í Serbíu fyrir stundu.

 

SAGAN OG GRANDINN

 Í kynningarblaði, svokölluðu, um Grandann út Í Örfirisey, starfsemi og mannlíf þar, sem fylgdi Fréttablaðinu á laugardag (23.04.2016) er birt ljósmynd af vesturhöfninni í Reykjavík ,sem sögð er frá árinu 1947. Í myndatexta er talað um Bæjarútgerð Reykjavíkur BÚR  Grandagarði 8. Húsið sem sést á myndinni hafði ekkert með Bæjarútgerð Reykjavíkur að gera árið 1947. Myndin er af húsi Fiskiðjuvers ríkisins sem reist var 1946 til 1947 og tók til starfa það ár. Frá þessu er ágætlega greint í fyrra bindi Sögu Faxaflóahafna, Hér heilsast skipin, eftir Guðjón Friðriksson , sagnfræðing. Bæjarútgerð Reykjavíkur eignaðist þetta hús ekki fyrr en árið 1959.

 

AMASON

Í fréttum Ríkisútvarps klukkan 1600 (23.04.206) var sagt frá kóralrifi, sem fundist hefði undan ósum Amasonárinnar. Aftur og aftur var talað um Amasonána í fréttinni. Það er föst málvenja í íslensku að tala um Amasonfljótið og engin ástæða til að breyta því.

 

REKA – REKJA

Af forsíðu visir.is (24.04.2016): ,,Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu hefur rekið sex umferðarslys til farsímanotkunar síðan 2010. Tölur gefa ekki rétta mynd segir aðstoðaryfirlögregluþjónn.” Hér er ruglað saman sögnunum að reka og rekja. Réttilega var talað um að rekja í sjálfri fréttinni.

 

STEIG TIL HLIÐAR!

 Enn talar fólk, síðast nýr utanríkisráðherra á Bylgjunni (24.04.2016), um að Sigmundur Davíð Gunnlaugsson hafi stigið til hliðar. Hann steig ekki til hliðar. Hann baðst lausnar. Sagði af sér. Það á að segja hlutina eins og þeir eru. Raunar hrökklaðist hann úr embætti, en flokkssystkin hans eiga sjálfsagt erfitt að með að segja það hreint út.

 

VANDA SIG

Fyrirsagnasmiðir á hringbraut.is þurfa að vanda sig meira. Sprenging í breiðþotuflugi til Keflavíkur, var ekki góð fyrirsögn á frétt um aukið breiðþotuflug um völlinn (25.04.2015). http://www.hringbraut.is/frettir/sprenging-i-breidthrotuflugi-til-keflavikur

 

 Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

 

Molar um málfar og miðla 1934

POPPGOÐIÐ

22. skrifaði Molum (22.04.2016): ,,Í Mogga dagsins stendur: Poppgoðið Prince látinn.”

Þetta stangast á við máltilfinningu mína.” Sammála. Hér hefði átt að standa: ,,Poppgoðið Prince látið” . Goð er hvorugkynsorð. Þakka ábendinguna.

 

BÍLVELTA VARÐ

Áfram er haldið að segja í fréttum: Bílvelta varð.

Af fréttavef Ríkisútvarpsins (231.04.2016): Tvær bílveltur urðu í nótt. 

Í Molum hafa áður verið gerðar athugasemdir við þetta orðalag. Ómar Ragnarsson hefur líka gert athugasemdir við þetta á bloggi sínu. En bílveltur halda áfram að verða. Hér hefði farið betur á að segja, til dæmis: Tveir bílar ultu í nótt. Eða tvær bílveltur í nótt. http://www.ruv.is/frett/tvaer-bilveltur-i-nott-0

 

 LÍFÆÐAR HJARTANS

Lífæðar hjartans var prýðilegur fræðsluþáttur Hjartaheilla, sem Ríkissjónvarpið sýndi á miðvikudagskvöld (20.04.2016). Það þarf ekki alltaf að kosta miklu til til að gera áhugaverða þætti eins og þennan. Ríkissjónvarpið gæti ýmislegt af því lært.

 

SUMT FÆR AÐ VERA Í FRIÐI

Sem betur fer fær sumt að vera að vera í friði fyrir þeirri þörf  stjórnenda Ríkisútvarpsins að setja sitt mark á dagskrána og breyta því sem engin ástæða er til að breyta.

Þannig fékk morgundagskrá Ríkisútvarpsins á Rás eitt að vera í friði á sumardaginn fyrsta (21.04.2016) . Fyrst Mendelsohn og síðan gömlu sumar- og ættajarðarlögin. Sumar  hefðir eiga að fá að lifa í friði.

 

NORSK KONA ....

Úr frétt á vef Ríkisútvarpsins (23.04.2016): ,, Norsk kona sem hugðist skoða híbýli tígrisdýrs ásamt barni sínu í Dyreparken í Kristiansand brá heldur en ekki í brún þegar hún sá dauðan, hauslausan sebrahest í búrinu.” Norsk kona brá ekki brún. Norskri konu brá í brún. Hjálp, málfarsráðunautur! Ekki í fyrsta skipti

 

http://www.ruv.is/frett/hauslaust-hrae-i-dyragardi-vekur-ohug

 

STAFSETNING

Stöð tvö á ekki að láta fólk semja skjátexta, sem veit ekki að í orðinu þátttaka eru þrjú - t -. Þetta sáum við í fréttatímanum á sumardaginn fyrsta (21.04.2016)

 

ÞRÍR FYRIR TVO

Þegar verslunin Intersport auglýsir: Þrír fyrir tvo af öllum skóm, þýðir það þá að maður fái þrjá skó? Dæmalaust að láta sér detta í hug að orða þetta svona. Er ekki átt við að kaupi maður tvö pör af skóm fylgi þriðja parið. Eða hvað ?

 

ÞJÓÐBRAUT

Þáttur  Sigurjóns M. Egilssonar Þjóðbraut á Hringbraut fór ágætlega af stað í gærmorgun (24.04.2015). Þetta á þó eftir að slípast og heiti þáttarins mætti að skaðlausu birtast oftar á skjánum.

Í  tímaflakkinu í sjónvarpi Símans var dagskrá Hringbautar kolrugluð í gærmorgun.

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

Molar um málfar og miðla 1933

 

SKYLDI - SKILDI

Molavin skrifaði (20.04.2016): "...(drottningin) var alltaf til staðar og skyldi þess­ar flóknu til­finn­ing­ar..." segir í netfrétt Morgunblaðsins 20.04.2016 um Vilhjálm prins og hefur ekki verið leiðrétt allan morguninn. Það er með ólíkindum að starfandi blaðamenn á einu virtasta blaði landsins kunni ekki y-regluna en verra er þó að enginn taki eftir og leiðrétti. -  satt segirðu, Molavin. Undir miðnætti á  fimmtudagskvöld (21.04.2016) var  þetta enn óleiðrétt á mbl.is.  Yfirlestri og gæðaeftirliti er ekki til að dreifa í þeim mæli sem vera skyldi.  http://www.mbl.is/frettir/erlent/2016/04/20/drottningin_studdi_vilhjalm_eftir_modurmissinn/

 

FJÖR Í STJÓRNARRÁÐINU

Tveir góðvinir Molanna bentu Molaskrifara á meinlega prentvillu (?)  í Kjarnanum (20.04.2016): Nýjar siðareglur...Forsætisráðuneytið mun semja nýjar siðareglur fyrir ráðherra í samræði við öll ráðuneytin. Þeir spurðu: Stóðlífi? - Greinilega fjör framundan í stjórnarráðinu, ef marka mátti þetta. Villan var leiðrétt síðar.

 

FÉKK GAT Á SKROKKINN

Í frétt á mbl.is (21.04.2016) segir:,, “Bát­ur strandaði í höfn­inni á Sauðár­króki í gær­kvöldi. Bát­ur­inn var að koma inn eft­ir veiði gær­dags­ins þegar hann fékk gat á skrokk­inn fyr­ir neðan sjó­línu með þeim af­leiðing­um að sjór flæddi inn í véla­rúmið.”  Hvað gerðist? Engin skýring. En næsta málsgrein ber með sér að ekki hafi verið vanur maður á vaktinni og enginn til eftirlits, - eða til að lesa yfir: ,, Að sögn lög­regl­unn­ar á Sauðár­króki sigldi skip­stjór­inn beint upp í fjöru inn­an hafnam­inn­is­ins til að bjarga bátn­um og strandaði hon­um þar. Tóku að því loknu við aðgerðir til að ná bát­in­um á þurrt og seg­ir lög­regla eng­um hafa orðið meint af.” Ágætu mbl.is menn, þið eigið að geta gert betur en þetta.

http://www.mbl.is/frettir/innlent/2016/04/21/batur_strandadi_i_hofninni_a_saudarkroki/

 

 

 

 

OG ÞÚ LÍKA ....

Fjölmiðlar hér féllu hundflatir fyrir einhverjum Kardashian systrum heimsóttu Ísland með föruneyti - fólk sem vel virðist eiga heima á svokölluðu Smartlandi mbl.is, þar sem oft er að finna slúður um fræga, ,,fína” fólkið. Það tekur þó út yfir allan þjófabálk, þegar Ríkissjónvarpið slæst í hópinn, leggst flatt og fjallar um þetta fólk undir liðnum Menning í Kastljósinu ! Önnur umfjöllunarefni Kastljóss þetta kvöld voru nær því að  flokkast undir menningu.

 

BARNIÐ VAR FRUMSÝNT!

Nú er fræga fólkið farið að frumsýna börnin sín, ef marka má mbl.is og ekki lýgur Moggi. Ja, hérna.

Sjá: http://www.mbl.is/folk/frettir/2016/04/20/frumsyna_frumburdinn/

 

ÚTVÖRPUÐ MESSA

Af heimasíðu Hallgrímskirkju á sumardaginn fyrsta (21.04.2016): Messan verður útvörpuð á Rás 1.- Ekki gott. Messunni verður útvarpað á Rás eitt. http://www.hallgrimskirkja.is/2016/04/20/skatamessa-a-sumardaginn-fyrsta/

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

Molar um málfar og miðla 1932

Gleðilegt sumar, kæru Molalesendur.

Þakka  ykkur samskiptin í vetur.

 

AÐ SPILA LÍKAMLEGA!

Molavin skrifaði ((19.04.2016) : „Þeir spila mjög lík­am­lega og fast...“ segir í upphafi íþróttafréttar Morgunblaðsins (19.04.2016). Hér er á ferðinni dæmi um það hve enskt mál er hráþýtt yfir á íslenzku, eða "orðabókarþýtt" eins og sagt var forðum. Google-þýtt væri það trúlega kallað í dag. Í ensku er sagt að leikmenn séu "physical" þegar þeir beita afli frekar en leikni í leik. Það var áður oft kallað í íþróttafréttum að vera "fruntalegir" eða "harðhentir." En aldrei "líkamlegir." 

 

SIGURÐUR INGI FORMAÐUR!

Valur skrifaði Molum (18.04.2016): ,,Sæll Eiður.
Hér er frétt af vef Ríkissjónvarps er Kári Gylfason fréttamaður skrifar og gerir hann í fyrstu línu fréttar Sigurð Inga að formanni Framsóknarflokksins. En auðvitað er Sigmundur Davíð Gunnlaugsson formaður Framsóknar ennþá. Synd að þurfa að kenna fréttamönnum hvernig stundum þau eru gefinn pólitísku spilin. Auðvitað sendi ég í tölvupóst um að þetta yrði leiðrétt .. en ekkert svar .. kannski er svarað í síma .. en það er ekki mín deild.
Afsakaðu þetta er ekki beint um málið okkar,heldur hugtaka/staðreyndarugl og hvernig má nota málið okkar illa.”
http://www.ruv.is/frett/forsaetisradherra-fagnar-frambodi-olafs-ragnars
Kærar þakkir , Valur. Hroðvirkni. Enginn les yfir, fremur en endranær. Ein ástæðunum fyrir því að ég byrjaði að skrifa þessa Mola var sú að ég sendi fréttastofu Ríkisútvarpsins stundum tölvupóst með ,,vinsamlegum ábendingum”, eins og ég kallaði það. Aðeins einu sinni svaraði fréttamaður og þakkaði ábendinguna. Annars talaði ég fyrir daufum eyrum. Ekki hissa á að þú skulir ekki hafa fengið svar.

 

ÞAR SÍÐASTA VIKA

Í fréttum á miðnætti á mánudagskvöld m(18.04.2016) talaði fréttamaður um þar síðustu viku. Hvað er þar síðasta vika?

Molaskrifari játar fúslega að það veit hann ekki. Er það  síðasta vika eða vikan þar á undan?  Norðlenskur vinur Molaskrifara segist hafa vanist þessu orðalagi frá barnæsku, þegar talað sé um vikuna á undan fyrri viku, eða vikunni sem leið. Molaskrifari hefur ekki heyrt þetta orðalag fyrr en í fjölmiðlum undanfarin ár, en hann er náttúrulega Sunnlendingur, Suðurnesjamaður með íblöndun austan af fjörðum.

 

AÐ KJÓSA MEÐ

Þetta orðalag heyrist æ oftar. Margir fréttamenn virðast ekki gera sér grein fyrir því að það er munur á að kjósa og að greiða atkvæði um eitthvað. Oft hefur verið vikið að þessu hér í Molum. Á þriðjudagsmorgni var í fréttum Ríkisútvarps talað um að kjósa með tillögu, þegar segja hefði átt, - að greiða atkvæði með tillögu. - Þegar greidd eru atkvæði á Alþingi segir þingforseti:  Atkvæðagreiðslan er hafin. Atkvæðagreiðslunni er lokið. Hann segir ekki: Kosningin er hafin. Kosningunni er lokið.  Þegar Alþingi kýs í ráð og nefndir fer fram kosning. Atkvæði eru greidd um  frumvörp og breytingatillögur.  Það er ekki kosið um breytingatillögur á  Alþingi.  Þetta er ekki flókið. Enn einu sinni er mælst til þess, að málfarsráðunautur skýri þetta út fyrir þeim fréttamönnum, sem er þessi munur ekki ljós.

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

 

 

Molar um málfar og miðla 1931

AÐ KOMA Í KOLL

Helgi Haraldsson, prófessor emerítus í Osló, benti Molaskrifara (18.04.2016) á eftirfarandi úr Kjarnanum:

,,Hótanir Sádi-Araba gætu komið í bakið á þeim sjálfum”

Helgi segir:

,,Enn verra, ef það kæmi þeim sjálfum í koll!” Satt segirðu, Helgi. Þakka ábendinguna.

 

HEILU OG HÖLDNU

Molavin skrifaði (18.04.2016): " Þeir hafi allir komist heilir á höldnu á land..." segir í frétt á ruv.is í dag, 18.04.2016. Á þetta hefur áður verið bent í Molum en þeir læra seint, sem hvorki þiggja leiðbeiningar né nota orðabækur. Vonandi tekur málfarsráðunautur Ríkisútvarpsins að sér að kenna fréttamönnum að nota uppsláttarrit þegar þeir fara með orðtæki sem þeir kunna ekki. Nóg var þar til af slíkum ritum síðast þegar ég gáði.”  Réttmæt ábending, Molavin. Þakka bréfið. Rétt er að þetta hefur áður verið nefnt. Verst er , þegar fólk telur sig vita allt best , kunna allt best og ekki þurfa á neinum leiðbeiningum eða handbókum að halda. Efast aldrei um eigið ágæti. Það er verst.

 

SITJANDI ....

JT skrifaði Molum (18.04.2016) ,,Sælir - og bestu þakkir fyrir sífellt áhugaverða og lifandi pistla um okkar ástkæra ylhýra....

Spurning hvort þú getur tekið eina rispu um ,,sitjandi...." stjórn, ráðherra, forseta.... Í forsetaframboðsumræðu er í ljósi nýjustu atburða oft talað um að fara gegn sitjandi forseta, hvort þeir sem hafa tilkynnt framboð ætli að standa við að fara gegn sitjandi forseta. Mér finnst sitjandi óþarft hér (eins og reyndar yfirleitt), það er bara einn forseti og hann er það þar til hann eða annar hefur verið kjörinn. Ef menn vilja merkja hann sérstaklega mætti kannski segja fráfarandi. En að nota orðið sitjandi í þeirri merkingu þegar menn gegna embættum er yfirleitt óþarfi í íslensku máli. Menn gegna því, eru ráðherrar, þingmenn, forsetar eða ríkisstjórn þar til þeir fara frá.
Finnst þér þetta út í hött?
Og enn og aftur mætti minna á að ,,íslenska" ekki alltaf tímann þegar sagt er frá atburðum erlendis. Í fréttum sjónvarps (ég segi ekki RUV við þig....) í gærkvöld var sagt frá jarðskjálftunum í Ekvador sem voru klukkan 12 á miðnætti að íslenskum tíma. Það segir ekkert um við hvernig aðstæður jarðskjálftarnir urðu; var nótt, dagur, kvöld, morgunn, sem sagt allir heima í rúmi, allir úti í vinnu eða hvað...? Þessi árátta í fréttum er hvimleið.” – Þakka JT hlý orð í garð Molanna. Mér finnst það sem JT skrifar um sitjandi alls ekki út í hött. Tek undir það sem hann segir. Sitjandi hefur svo aðra merkingu, en það er allt önnur Ella.

Sama máli gegnir um þann ósið að færa allt, sem gerist erlendis, yfir á íslenskan tíma. Það er ekki góð vinnuregla og hefur nokkrum sinnum verið vikið að því hér í Molum. Kærar þakkir JT.

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

 

Molar um málfar og miðla 1930

BRESKA KONUNGSDÆMIÐ!

Í Kastljósi gærkvöldsins (18.06.2016) var rætt við forseta mannréttindadómstóls Evrópu. Þar nefndi hann mál, sem hefði verið erfitt úrlausnar, mál Hollendingsins Hirst ,en á ensku sagði hann: ,, the case of the Dutchman Hirst against the United Kingdom. Í neðanmálstexta var okkur sagt frá máli Hollendingsins Hirst gegn breska konungsdæminu!!! Ríkissjónvarpið okkar á að geta gert betur en þetta!

 

Í GEGNUM HURÐINA!

Rétt áður en bein útsending hófst frá blaðamannafundi forseta Íslands í gær (18.04.2016) á Bessastöðum, sagði dagskrárgerðarmaður (ekki fréttamaður) Ríkisútvarpsins, Rásar tvö, í beinni útsendingu frá Bessastöðum: ,, Hurðin er ennþá lokuð sem að ég svona reikna með að forseti komi í gegnum....” Þetta var vissulega sögulegur fundur, en það hefði sannarlega verið enn sögulegra, ef Ólafur Ragnar Grímsson hefði komið í gegnum hurðina. Það gerði hann sem betur fer ekki, bæði fyrir hurðina og hann. Hurð er nefnilega eins konar fleki til að loka dyrum eða opi, - segir orðabókin.

 

FJÁRMAGN OG ÞEGNAR

Í spjalli stjórnenda morgunþáttar Rásar tvö (15.04.2016) var talað um að fjármagn hafi verið skotið undan. Fjármagni var skotið undan , hefði verið rétt. Í sama spjalli ræddu umsjónarmenn notkun orðsins þegn, undruðust svolítið að það skuli notað, en ekki talað t.d. um borgara. Molaskrifari sér ekkert athugavert við þetta ágæta orð, - fínt að tala um þegna, - íslenskir þegnar, íslenskir borgarar, Íslendingar.

 

HVERSVEGNA?

Hversvegna láta forsætisráðherra, utanríkisráðherra , nokkrir þingmenn og Guðni Th. Jóhannesson,sagnfræðingurinn, sem hefur verið að íhuga forsetaframboð, Hraðfréttir Ríkissjónvarpsins gera sig að fíflum (16.04.2016)? Er allt til vinnandi til að komast skamma stund á skjáinn? Halda þeir að þetta auki virðingu þeirra eða þingsins? Ég held ekki. Svo var þetta reyndar svo ófyndið sem mest mátti verða.

 

 

SLETTUFYRTÆKIN

Eftirgreind fyrirtæki eru einna fremst í flokki þeirra sem sífellt sletta á okkur ensku orðunum tax-free í auglýsingum.

Rúmfatalagerinn

Ilva, - gott ef það fyrirtæki segir ekki líka ,,go crazy”

Húsgagnahölllin

Hagkaup

A-4

Heimkaup

 Ekki er verið að veita neina undanþágu frá greiðslu skatta. Það er bara verið að veita tiltekinn afslátt.

Annað fyrirtæki mætti og nefna hér. Það auglýsir í blöðum: Ertu að leita að talent ? Fyrirtækið spyr hvort þú sért að leita að hæfum starfsmanni. Þetta er ráðningarþjónusta, sem heitir reyndar Talent.

Þeim sem semja þessar auglýsingar finnst greinilega fínna að nota ensku en að nota móðurmálið, íslensku. Það er ekki fínna.

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG

 

 

 

Molar um málfar og miðla 1929

 

SUMARDAGURINN FYRSTI Á FIMMTUDEGI

Molalesandi skrifaði (16.04.2016) ,, Heill og sæll,

Í kvöldfréttum Sjónvarps í kvöld 16. apríl upplýsti fréttamaður, sennilega Hallgrímur Indriðason, áhorfendur um það, að Sumardagurinn fyrsti yrði næstkomandi miðvikudag. Hann leiðrétti sig síðar, augljóslega eftir athugasemd frá starfsfélaga, en leiðréttingin var aum. Hann sagði, að Sumardagurinn fyrsti yrði ekki á miðvikudag heldur fimmtudag, eins og það væri bara þetta árið.

 

Þetta minnir á Víkverja Morgunblaðsins (Ívar Guðmundsson) á fimmta áratug síðustu aldar, sem sagði í dálki sínum að „Sumardaginn fyrsta ber nú upp á fimmtudag, eins og svo oft áður.“ Að sjálfsögðu var hent gaman að Ívari fyrir þessa fljótfærnis villu. En þessi er verri.”

Molaskrifari þakkar bréfið. Hann heyrði þetta líka. Dálítið skondið, - leiðréttingin ekki síður!

 

 BEGGJA SLÆMRA

Málglöggur lesandi benti Molaskrifara á fyrirsögn á forsíðu Morgunblaðsins (15.04.2016): Á tveggja kosta völ – beggja slæmra.

Molaskrifari þakkar ábendinguna, - honum finnst þetta einnig vera ankannalegt orðalag. Betra hefði verið til dæmis: Á tveggja kosta völ – báðir slæmir. Einnig benti þessi lesandi Morgunblaðsins á þetta: ,, .... að þýsk yfirvöld saksæki sjónvarpsgrínista fyrir að móðga forseta Tyrklands ....” Sögnin að saksækja er ekki í orðabók Molaskrifara, en þetta er svo sem vel skiljanlegt, þótt einhverjum þyki orðalagið ekki til fyrirmyndar.

 

KJÁNAGANGUR Í FRÉTTUM

Fréttir í sjónvarpsstöðvum á Vesturlöndum þróast æ meira a í þá átt að vera einhverskonar skemmtiatriði, - ekki fréttir , - heldur oft einhver kjánagangur.

Við sáum þetta í fréttum beggja sjónvarpsstöðvanna á föstudagskvöld.

Borgarstjórinn í Reykjavík ætlaði að setja sumardekkin undir bílinn sinn. Hringdi, eða lét hringja í báðar sjónvarpsstöðvarnar. Þær hlýddu. Mættu. Varla voru myndatökumenn beggja staddir á sama stað, á sama tíma fyrir algjöra tilviljun?  Mynduðu samviskusamlega og sama ,,ekki fréttin” birtist í fréttatímum beggja stöðva. Borgarstjóri lét sem hann væri starfsmaður á dekkjaverkstæði og fór að umfelga. Það er varla verk fyrir viðvaninga.  Svo mæta embættismennirnir í sjónvarpsfréttirnar, þegar verja þarf holótt og hættulegt gatnakerfi höfuðborgarinnar.

 

 

GRIMMRI

Úr fréttum Ríkisútvarps klukkan tíu á laugardagsmorgni (16.4.2016):,,Skjálftinn í gær var mun stærri og grimmri, en sá fyrri”

Grimmari. Raunar skrítið að tala um grimman jarðskjálfta. Betra hefði verið að tala um kröftugan jarðskjálfta. Oft er talað um snarpan jarðskjálfta, en eru ekki allir jarðskjálftar snarpir? Þegar jörðin sjálf, terra firma, er ekki lengur stöðug, traust.

Enginn las yfir. Enginn leiðbeindi.

 

TIL LESENDA

Þeir lesendur, sem vilja senda mér tölvupóst eru beðnir að nota póstfangið [e-mail] .Eða einkaskilaboð á fésbók.

 

 

Fyrirvari: Athugasemdir frá öðrum á þessari síðu eru á þeirra ábyrgð.

Síðuskrifari áskilur sér rétt til að fjarlægja dónaleg eða meiðandi ummæli, nafnlausar athugasemdir eða athugasemdir undir dulnefni. Lesendabréf eru vel þegin. Bréfritarar eru beðnir að taka fram hvort birta megi bréf, eða ábendingar þeirra, undir nafni, - ESG